Куратов Ӧльӧш Вань: версиякостса торъялӧм
Вежӧмсӧ гӧгӧрвоӧдӧмыс абу |
Вежӧмсӧ гӧгӧрвоӧдӧмыс абу |
||
Визь 45: | Визь 45: | ||
=== Рочӧн === |
=== Рочӧн === |
||
== Паметь == |
== Паметь == |
||
[[Файл:1989 CPA 6082.jpg|200 px|right|thumb|[[СССР]]-са пошта марка вылын И.А. Куратов, [[1989]] во.]] |
|||
* [[1989]] воын [[СССР]]-ын вӧлі лэдзӧма Иван Куратовлы сиӧм пошта марка. |
|||
* [[2009]] вося [[2 йирым|йирым тӧлысь 2 лунӧ]] [[Коми Республикаса опера да балет театр]]ын медводдзаысь петкӧдлісны [[Куратов (опера)|"Куратов"]] опера; шыладыс Сергей Носковлӧн, либреттоыс [[Ванеев Альберт Егорович|Альберт Ванеевлӧн]] да Сергей Носковлӧн. |
|||
== Ӧшмӧсъяс == |
== Ӧшмӧсъяс == |
||
* [http://www.nbrkomi.ru/main/ Коми Республикаса Национальнӧй библиотека] |
* [http://www.nbrkomi.ru/main/ Коми Республикаса Национальнӧй библиотека] |
||
* [[www.komiinform.ru/news/59256/|Премьера первой оперы на национальном языке состоялась в Коми]] |
|||
* http://foto11.com/komi/writer/kuratov.htm |
* http://foto11.com/komi/writer/kuratov.htm |
||
* http://www.pedcollkomi.ru/colledge/kuratov.php |
* http://www.pedcollkomi.ru/colledge/kuratov.php |
||
Визь 57: | Визь 61: | ||
* http://prostor.ucoz.ru/publ/23-1-0-1484 |
* http://prostor.ucoz.ru/publ/23-1-0-1484 |
||
* http://www.komi.com/ndbmarshak/akcia.htm |
* http://www.komi.com/ndbmarshak/akcia.htm |
||
* [http://www.youtube.com/user/sergenoskov "Куратов" операысь видео-юкӧнъяс] |
|||
* [http://sergeinoskov.ucoz.ru/index/muzykalnye_video/0-16 "Куратов" операысь видео-юкӧнъяс, премьеравывса видеогижӧд] |
|||
* [http://sergeinoskov.ucoz.ru/index/opery/0-8 Сергей Носковлӧн сайт вывсьыс "Куратов" опера дорӧ шыладысь юкӧнъяс] |
|||
[[Категория:Персоналия:Коми]] |
[[Категория:Персоналия:Коми]] |
12:46, 20 косму тӧлысь 2012-ся версия
Куратов Ӧльӧш Вань рочӧн Куратов Иван Алексеевич (1839–1875) – медводдза коми поэт, коми литературалы подув пуктысь.
Олан туй
- 1839, сора тӧлысь 18 лун – чужис Вӧлӧгда губерниялӧн Усть–Сысольск уездса Кебра сиктын (ӧнi Коми Республикаса Сыктыв районлöн Куратов сикт).
- 1850–1860–öд воясö велöдчис Яренскса духовнöй училищеын да Вӧлӧгдаса духовнӧй семинарияын. Ветлiс Канкарӧ, но водзö велöдчöмыс эз артмы сьöм абутöм вöсна.
- 1861–1865–öд воясö уджалiс велöдысьöн Усть–Сысольскса духовно–приходскöй училищеын.
- 1866–öд воö Казанын аудиторъясöс дасьтан школа помалöм бöрын (военнöй юрист) ыстiсны уджавны Семипалатинскö, во мысти вуджöдiсны Семиреченскöй обласьтса Верный карö (öнi Алматы, Казахстан).
- 1871–öд восянь уджалiс чиновникöн губернатор правлениеын.
- 1875, вӧльгым тӧлысь 29 лун – Иван Куратов кулiс 36 арöсöн Верный карын.
Гижан удж
Иван Куратов – медводдза коми поэт, коми литературалы подув пуктысь. Кывбуръяс босьтчис гижны Яренскын на. Поэт ас водзас пуктiс ыджыд мог – велöдны коми йöзöс да висьтавны налöн олöм йылысь. Коми йöзлысь ХIХ–öд нэмса олöмсö петкöдлiс "Закар ордын", "Понкöд", "Гöль зон", "Пемыд", "Выль сьыланкыв" да мукöд кывбуръясын. Йöзлысь оласногсö восьтic "Коми бал", "Яг морт", "Важся коми войтырлöн кодралöм" гижöдъясын.
Иван Куратов вуджöдic роч да Рытыв Европаса поэтъяслысь кывбуръяс, кыдз ученöй–лингвист лöсьöдiс коми грамматика.
1866–öд воын "Вологодские губернские ведомости" газетын вӧлі йöзöдӧма "Зырянские песни" статья. Чайтӧны, мый статьясӧ дасьтіс Иван Куратов. Уджас пыртӧма ассьыс вит кывбур, но кипассö абу пуктӧма.
Поэтлöн нимыс лои паськыда тöдса 1917–öд вося Октябр революция бöрын. Медводдзаысь тöдтöм коми поэт йылысь 1923–öд воö юöртic "Парма ёль" журнал. 1926–öд воын "Коми гижысьяс" небöгын вöлi йöзöдöма кöкъямыс кывбур.
Поэтлöн 100 во тыригкежлö, 1939 воын, Коми небöг лэдзанiнын петiс кык небöгö öтувтöм гижöд чукöр.
Небöгъяс
Комиöн
- Гижöд чукöр (1850-1870 вояс) / Ред. И. Оботурова; лöсьöдiс И. Оботуров. – Сыктывкар: Коми-гиз, 1932. – 89 л.б.
- Менам муза: стихотворениеяс / Ред. Д. Конюхов. – Сыктывкар: Коми Госиздат, 1939. – 102 л.б.
- [Собрание сочинений]: в 2 т. – Сыктывкар: Коми Госиздат, 1939. – Т. 1: Художественнöй произведениеяс / Ред.: П. Г.Доронин, Д. Конюхов. – 323 л.б.
- [Собрание сочинений]: в 2 т. – Сыктывкар: Коми Госиздат, 1939. – Т. 2: Лингвистические работы / Отв. по вып. А.А. Вежев. – 135 с.
- Борйöм гижöдъяс / Ред. Ф. В. Плесовский; лöсьöдiс П. Г.Доронин. – Сыктывкар: Коми Госиздат, 1951. – 168 л.б.
- Сьылан менам, сьылан: [кывбуръяс] / Лöсьöдiс С.С. Раевский; серпасалiс С. Холопов. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1975. – 108 л.б.
- Менам муза : художественнöй гижöд чукöр / Ред.: В. А. Попов, науч. ред. В. И. Лыткин; лöсьöдiс, гижис водзкыв, коммент. Е. С. Гуляев; роч кыв вылын гижöм кывбуръяссö да на дiнö коммент. лöсьöдiс А.Н. Фёдорова; серпасалic А.В. Мошев. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1979. – 605 л.б.
- Сьылан менам, сьылан!: кывбуръяс / Ред. В.А. Попов; серпасалiс С. А. Холопов. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1979. – 45 л.б.
- Коми гор: кывбуръяс / Худож. В.Б. Осипов. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1985. – 157 л.б.
- Коми гор: художественнöй гижöд чукöр / Ред. Ю.Г. Рочев; водзкывсö да примеч. гижис В. И. Мартынов; серпасалiс В.Б. Осипов. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1989. – 439 л.б.
- Менам муза / Лöсьöдiсны: Б. Хоменко, К. Хоменко; отв. ред. Г.А. Юшков; серпасалic В.Б. Осипов. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во,1989. – 102 л.б.
- Ой, олöм, олöм... : [кывбуръяс, вуджöдöмъяс] / Лöсьöдiсны: В.Н. Дёмин, Д.М. Леканов; серпасалic В. Б. Осипов; ред. М.Ю. Васютов. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1989. – 174 л.б.
- Тi кöть шудаöсьджык лоöй!: кывбурьяс, поэмаяс / Лöсьöдiс В. В. Тимин; серпасалiс Г.Н. Шарипков; ред. Е.В. Ветошкина (Козлова); Союз писателей Республики Коми. – Сыктывкар: Коми гижысь котыр, 2009. – 286 л.б.
Рочӧн
И.А. Куратовлӧн вуджӧдӧмъяс
И.А. Куратовлӧн кывбуръясыс суйӧрсайса кыв вылын
И.А. Куратовлӧн кывбуръяс вылӧ сьыланкывъяс
И.А. Куратовлӧн олӧм да удж йывсьыс
Комиӧн
Рочӧн
Паметь
- 1989 воын СССР-ын вӧлі лэдзӧма Иван Куратовлы сиӧм пошта марка.
- 2009 вося йирым тӧлысь 2 лунӧ Коми Республикаса опера да балет театрын медводдзаысь петкӧдлісны "Куратов" опера; шыладыс Сергей Носковлӧн, либреттоыс Альберт Ванеевлӧн да Сергей Носковлӧн.
Ӧшмӧсъяс
- Коми Республикаса Национальнӧй библиотека
- Премьера первой оперы на национальном языке состоялась в Коми
- http://foto11.com/komi/writer/kuratov.htm
- http://www.pedcollkomi.ru/colledge/kuratov.php
- http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_biography/66560
- http://www.cultinfo.ru/fulltext/1/001/008/067/584.htm
- http://www.tomovl.ru/komi/kyratov.htm
- http://www.gazeta-respublika.ru/article.php/19689
- http://www.artlad.ru/magazine/all/310/312/369/385
- http://prostor.ucoz.ru/publ/23-1-0-1484
- http://www.komi.com/ndbmarshak/akcia.htm
- "Куратов" операысь видео-юкӧнъяс
- "Куратов" операысь видео-юкӧнъяс, премьеравывса видеогижӧд
- Сергей Носковлӧн сайт вывсьыс "Куратов" опера дорӧ шыладысь юкӧнъяс