Плесовский Фёдор Васильевич

Плесовский Фёдор Васильевич
	Плесовский Фёдор Васильевич
Чужан лун:	1920-ӧд вося йирым тӧлысь 1-ӧд лун
Чужанін:	Кӧдж, Усть-Сысольск уезд, Северо-Двинская губерния[d], РСФСР[d];
Кулан кад:	1988-ӧд вося рака тӧлысь 27-ӧд лун (67 арӧс)
Куланін:	Сыктывкар, Коми Автономнӧй Сӧветскӧй Социалистическӧй Республика, РСФСР[d], Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз;
Канму:	РСФСР[d]; Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз;
Мыйся уджыс:	фольклор чукӧртысь

Шаблон:Серпасыс абу

Плесовский Фёдор Васильевич (1920—1988) — коми фольклор туялысь, филология наукаясса кандидат (1951).

Олан туй

Фёдор Плесовский чужӧма 1920-ӧд вося йирым тӧлысь 1-ӧд лунӧ Усть-Сысольск губернияысь Спаспоруб вӧлӧсьтса Кӧдж грездын (ӧні – Коми Республикаысь Луздор районын Спаспорубса Кӧдж грезд. 1934-ӧд воын помалӧма колхозса том войтырлысь школа, 1937-ӧд воын — Спаспорубса шӧр школа, 1941-ӧд воын — Коми канмуса педагогика институтса кыв да литература факультет. Уджыштӧма роч кыв да литература велӧдысьӧн Нювчимса шӧр школаын кык вежон.

1941-ӧд вося кӧч тӧлысьын сійӧс босьтӧмаӧсь Гӧрд Армияӧ, велӧдчӧма Кардорын лыжнӧй запаснӧй полкын, а сэсся веськалӧма Волхов фронтӧ. Сьӧкыда ранитчӧм бӧрын бурдӧдчӧма Березникын. Сэсся мӧдӧдӧны 9 тӧлысь вылӧ велӧдчыны М. Ломоносов нима военнӧй фельдшеръяслӧн школаӧ. 1943-ӧд вося рака тӧлысьын бара ранитчӧ, пидзӧсӧдзыс воштӧ коксӧ. Бурдӧдчӧ Красноярск крайса Абакан карын 1944-ӧд вося урасьӧм тӧлысьӧдз.

Армияысь комиссуйтӧм бӧрын воӧ чужан грездас да уджалӧ колхозын счётоводӧн. Регыд мысти заводитӧ уджавны Абъячойын радио вылын редакторӧн, 1945-ӧд вося моз тӧлысьсянь — «Сталинец» районса газетын кывкутысь секретарӧн. Вӧлӧма Вӧрлэдзысь» газетса собкорӧн..

1946–1950-ӧд воясӧ велӧдчӧма Ленинградын Роч литература Институтса аспирантураын «фольклористика» специальносьт серти. Научнӧй веськӧдлысьнас вӧлӧма ставмирса нималан мойд туялысь Пропп Владимир Яковлевич. 1951-ӧд воын Москваын дорйӧма «Сказки народа коми» тема серти филология наукаясса кандидат ним.

1950—1952 воясӧ уджалӧма Коми небӧг лэдзанінын да Коми канмуса педагогика институтын.

1952-ӧд вося ода-кора тӧлысь 8-ӧд лунсянь уджалӧ СССРса наукаяс академиялӧн Коми филиалын. Вӧлӧма младшӧй научнӧй сотрудникӧн, аспирантураӧн веськӧдлысьӧн, старшӧй научнӧй сотрудникӧн (1956—1982).

1982-ӧд воын петӧма пенсия вылӧ. Кулӧма 1988-ӧд вося рака тӧлысь 27-ӧд лунӧ Сыктывкарын.

Туясян удж

Фёдор Плесовский уна во чӧж чукӧртӧма да туялӧма коми йӧзкостса мойдъяс, кӧлысьдырся обрядъяс да бӧрдӧдчанывъяс, шусьӧгъяс да нӧдкывъяс, коми овъяс артманног, иннимъяс, и с.в. Йӧзӧдӧма дас сайӧ небӧг: "Коми мойдъяс, сьыланкывъяс да пословицаяс" (1956); "Коми народные сказки" (1958), "Коми мойдъяс да сьыланкывъяс" (1963), "Коми мойдъяс" (1966), "Свадьба народа коми (обряды и причитания)" монография (1968), "Коми пословицы и поговорки" (1973), "Коми народные загадки" (1975), "Коми народные сказки" (1975), "Коми мойдъяс" (1976), "Коми фразеологизмъяс" (1980), "Коми литература история" монография (1980; соавтор), "Коми шусьӧгъяс да кывйӧзъяс" (1983), "Коми кывтэчасъяс" (1986)", "Комиын овъяс" (1997).

Йӧзӧдтӧмӧн кольӧма «Социальные основы волшебной сказки» монографияыс.

Вуджӧдлӧма Л. Толстойлысь да В. Пановалысь прозасӧ.

Коми Республикаса Национальнӧй архивын да Коми наука шӧринса научнӧй архивын эмӧсь Ф.В. Плесовскийлӧн торъя фондъяс.

Небӧгъяс

Коми мойдъяс, сьыланкывъяс да пословицаяс / Сост. Ф.В. Плесовский. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1956. – 226 л.б.
Коми народные сказки / Сост. Ф.В. Плесовский, Н. Белинович. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1958. – 158 с.
Коми мойдъяс да сьыланкывъяс / Сост. Ф.В. Плесовский. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1963. 128 с.
Коми мойдъяс / Сост. Ф.В. Плесовский. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1966. – 140 с.
Плесовский Ф.В. Свадьба народа коми (обряды и причитания). – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1968. – 320 с.
Коми пословицы и поговорки / Сост. Ф.В. Плесовский. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1973. – 216 с.
Коми народные загадки / Сост. Ф.В. Плесовский. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1975. – 111 с.
Коми народные сказки / Сост. Ф.В. Плесовский. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1975. – 143 с.
Коми мойдъяс / Сост. Ф.В. Плесовский. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1976. – 136 с.
Коми фразеологизмъяс / Сост. Ф.В. Плесовский. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1980. – 119 с.
История коми литературы. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1980. (Соавторъяс – Микушев А.К., Рочев Ю.Г., Чисталёв П.И. да мукӧд)
Коми шусьӧгъяс да кывйӧзъяс. 2-ое изд. / Сост. Ф.В. Плесовский. – Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1983. – 208 с.
Коми кывтэчасъяс / Сост. Ф.В. Плесовский.– Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1986. – 176 с.
Плесовский Ф.В. Комиын овъяс / Сост. И.Л. Жеребцов. – Сыктывкар: РИПКРО МО и ВШ РК, 1997.

Наградаяс

Айму вӧсна Ыджыд тыш кадӧ сылы сетӧма «Отвагаысь» да «1941—1945 воясӧ Айму вӧсна Ыджыд тышын Германия весьтын Вермӧмысь» медальяс.
Бур уджысь

Ӧшмӧсъяс

Мартынов В.И. Ф.В. Плесовский – фольклорист // «Войвыв кодзув», 1980. – 10 №. – Лб. 58-59.
Уляшев О.И., Жеребцов И.Л. Плесовский Фёдор Васильевич // Республика Коми: Энциклопедия: В 3-х т. – Сыктывкар, 1999. – Т. 2.
Ученые Института языка, литературы и истории Коми научного центра УрО РАН: Биографический справочник / Сост. И. Л. Жеребцов. — Сыктывкар, 2000. — 212 с.
[1] Кудряшова В. М. Ф.В. Плесовский – исследователь коми сказки // Вопросы истории и культуры северных стран и территорий. — Сыктывкар, 2008. №4.

Ыстӧдъяс