Тимин Владимир Васильевич
Тимин Владимир Васильевич | |
Чужан лун: |
1937-ӧд вося сора тӧлысь 2-ӧд лун[1] |
---|---|
Чужанін: | |
Кулан кад: |
2015-ӧд вося вӧльгым тӧлысь 25-ӧд лун[1] (78 арӧс) |
Куланін: | |
Канму: | |
Мыйся уджыс: | |
Ошканпасъяс да премияяс: |
Тимин Владимир Васильевич (комиӧн – Игӧ Вась Володь; 1937—2015) — нималана коми гижысь, Коми Республикаса нимйӧза гижысь (2006).
Олан туй
[вежны | Вежны кодировкаын]Владимир Тимин чужӧма 1937 вося сора тöлысь 2 лунӧ Сыктывдін районысь Паджга сикт овмӧдчӧминӧ пырысь Гаръя грездын. 1958 воын помалӧма Печораса ювывса техникум да гожöмнас уджалiс «Волховстрой» пароход вылын механиклöн мöд отсасьысьöн. 1958–1962 воясӧ служитӧма Сöветскöй армияын, кöнi помалӧма механикъяслысь военно-авиационнöй школа да водзö служитӧма ракетнöй часьтъясын.
1962 воын пырӧма уджавны СССР-са наукаяс академияö (öнi – Коми наука шӧрин) приборъяс серти механикöн. Тöлысь мысти индӧмаӧсь электрооборудование серти инженерöн да экспериментальнöй мастерскöйясын начальникöн. 1963 воын уджысь орöдчытöг пырӧма велöдчыны Коми канмуса педагогика институтысь роч кыв да литература факультетö. 1965 воын вуджӧма уджавны СССР-са наукаяс академиялöн кыв да литература юкöнö — фольклор секторö. Фольклор экспедицияöн ветлӧма Ву, Уса да Косью пöлöнса сиктъясö. Ветлӧма командировкаö Таллиннö да Тартуö, кывзӧма университетын лекцияяс.
Академияын уджалiгöн некымын во чöж дикторалӧма республикаса радиоын. Уджалӧма Печора карын энергопоезд вылын электрооборудование серти специалистöн. Директоралӧма Сыктывдін районысь Зеленеч сиктса школаын. Уджалӧма телевидениелöн Сыктывкарса студияын ыджыд да медшöр редакторöн, Коми небöг лэдзанiнын медшöр редакторӧн, Республикаса Госкомиздатын (öнi — печать агентство) веськöдлысьӧн, «Войвыв кодзув» журналын медшöр редакторӧн.
Дыр кад чӧж вӧлӧма Коми Республикаса Гижысь котыр правлениелöн веськöдлысьöс вежысьӧн.
Кулӧма 2015 вося вӧльгым 25-ӧд лунӧ Сыктывкарын.[2]
Гижан удж
[вежны | Вежны кодировкаын]Кывбуръяс гижны босьтчис Печораса техникумын на. Школаын, техникумын да армияын В.Тимин вöлi лэдзö стенгазетаяс да литературнöй альманахъяс, кöнi и вöлi йöзöдöны сылысь медводдза гижöмторъяссö.
Медводдза кывбурсö йöзöдiс 1963 воын «Войвыв кодзув» журналын, кор вöлi нин дась гижысьöн. Кывбурыслöн нимыс – «Пöрысь вöв». Сёрöнджык коми гижысь Елена Козлова гижис, мый Владимир Тимин пырис коми литератураö «Пöрысь вöв» вылын.
Гижан уджын эз тэрмöдлы асьсö. Гижысьлöн «Туйын да гортын» медводдза кывбур чукöр петiс 1971 воын – пöшти дас во мысти. Выль кывбур чукöръяс («И öтнам, и йöзкöд» (1979), «Йöзлань чужöмöн» (1987)) петкöдлiсны сылысь гижан сям кыпöдöмсö.
«Мича Ёма» кывбур чукӧрысь 1997 вося вӧльгым тӧлысь 29 лунö Матиас Кастрен котыр сетiс Владимир Тиминлы литератураысь премиа (Финляндия). Автор лои медводдзаöн, кодлы сетiсны тайö премиасö финн-йöгра гижысьяс пöвстын.
1997—1998 воясын «Войвыв кодзув» журнал йöзöдiс Тиминлысь «Эжва Перымса зонка» повесьт. 2000 воын повесьтсö йöзöдöма торъя небöгöн, а 2001 воын нин Коми небöг лэдзанiнын петiс роч кыв вылö вуджöдöмöн «Мальчик из Перми Вычегодской» ним улын. Вуджöдчысьыс — коми гижысь Елена Габова. Челядьлы лöсьöдöм историческöй повесьтысь Владимир Тиминлы сетöма Иван Куратов нима канмуса премиа. Роч вылысь 2006 воын Арво Валтон повесьтсö вуджöдöма сiдзжö эст кывйö. 2016 воын Паула Кокконен повесьтӧ фин кывйӧ вуджӧдӧма веськыда коми гижӧдсьыс «Tikö. Vähä-Permin poika» ним улын.[3]
2011 воын Владимир Тиминлӧн «Важ пӧльяслӧн му вылын» небӧг шуӧма 2011 вося медбур небӧгӧн («коми кыв вылын» нимпасын).
Владимир Тиминлысь гижöдъяссö вуджöдöма роч, украина, эст, венгер да мукöд кыв вылö. Вуджӧдчысьяс: Андрей Попов, Елена Габова, Александр Суворов, Юрий Ионов, Надежда Мирошниченко, Александр Алшутов, Глеб Пагирев, Евгения Измайлова, Андрей Канев, Виктор Кушманов, Лидия Обольсина, Игорь Михайлов, Григорий Гончаров.
Тиминлöн кывбуръяс вылö лöсьöдöма сьыланкывъяс. Меднималана сьыланыс — «Тэ менам сьылан».
В.Тимин сiдзжö дасьтывлiс сценарийяс, на серти Коми республикаса телевидение студия пуктывлiс фильмъяс. Ачыс снимайтчис «Уляшевъяс» документальнӧй кинофильмын.
Общественнöй удж
[вежны | Вежны кодировкаын]1980-ӧд вояс помсянь зілис «Коми войтыр» ӧтмунӧмын.
Велöдöм
[вежны | Вежны кодировкаын]Владимир Тимин уна во чӧж (2000—2010) велӧдіс Том гижысьяслӧн гожся университетын. Дасьтіс том гижысьясӧс.
Небöгъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]Йӧзӧдӧма 8 кывбур чукӧр да 4 проза небӧг.
Комиӧн
[вежны | Вежны кодировкаын]- Туйын да гортын: кывбурьяс / Ред. В.А. Попов; серпасалiс С.А. Добряков. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1971. — 62 л.б.
- И öтнам и йöзкöд: кывбуръяс / Ред. В.А. Попов; серпасалiс В.С. Порохня. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1979. — 94 л.б.
- Йöзлань чужöмöн: кывбуръяс / Ред. А.В. Некрасов; серпасалiс В. Токарев. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1987. — 101 л.б.
- Ракета видзöдö енэжö: повесть, кывбуръяс / Ред. А.В. Тентюков; серпасалiс А.А. Отев. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1990. — 203 л.б.
- Мича ёма: кывбуръяс, вуджöдöмъяс / Ред. А.В. Тентюков; серпасалiс А.М. Гаранин. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1996. — 206 л.б.
- Эжва Перымса зонка: ылыс кад йылысь повесть / Худож. А.В. Мошев. — Сыктывкар: Эскӧм, 2000. — 253 л.б.
- Тэöн ола: кывбуръяс / Ред. А.В. Тентюков. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 2004. — 328 л.б. (Серия «Звезды Севера»)
- Пармаын вошöм БТР: повесть / Серпасалic Г.Н. Шарипков. — Сыктывкар: Кола, 2007. — 231 л.б.
- Эжва Перымса зонка: ылыс кад йылысь повесьт = Мальчик из Перми Вычегодской: истор. повесть / Серпасалiс А.В. Мошев; вуджöдic Е.В. Габова. — Сыктывкар: Эскӧм, 2007. — 476 л.б. (комиӧн да рочӧн)
- Важ пӧльяслӧн му вылын: Кывбуръяс, поэма. На земле предков: Стихи, поэма / Лӧсьӧдіс А.Г. Попов; серпасаліс Ю.Н. Лисовский. — Сыктывкар: АУ РК "Редакция газеты «Эскӧм»", 2011. — 512 л.б. (комиӧн да рочӧн)
- Биармияса викинг. Роман / Ред. Е.В. Ветошкина; серпасаліс Ю.Н. Лисовский.— Сыктывкар: АУ РК "Редакция газеты «Эскӧм»", 2012. — 240 л.б.
- Куим небӧгӧ ӧтувтӧм гижӧд чукӧр. [Т] 1. Сыктывкар: Коми Республикаса гижысь котыр, 2018. — 290 л.б.
- Куим небӧгӧ ӧтувтӧм гижӧд чукӧр. [Т] 2. Сыктывкар: Коми Республикаса гижысь котыр, 2019. — 592 лб.
- Куим небӧгӧ ӧтувтӧм гижӧд чукӧр. III том: повесьтъяс, казьтылӧмъяс. Сыктывкар: Коми Республикаса гижысь котыр, 2021. — 592 л.б.
Роч кыв вылӧ вуджӧдӧмӧн
[вежны | Вежны кодировкаын]- Я пришёл из коми деревеньки...: стихи: [пер. с коми]. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1982. — 95 с.
- Мальчик из Перми Вычегодской: истор. повесть для детей / Пер. с коми Елены Габовой. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 2001. — 240 с.
Наградаяс да премиаяс
[вежны | Вежны кодировкаын]Россияса наградаяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- «Айму водзын бур уджысь» орденлӧн II тшупӧда медаль (1998)
- Россияса культураын нимӧдана уджалысь ([[]])
- «Айму водзын бур уджысь» орденлӧн I тшупӧда медаль (2013) [4]
Коми Республикаса наградаяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Коми Республикаса Канму премиа босьтысь (1999)
- Коми Республикаса нимйӧза гижысь (2006)
- Коми Республикаса культураын нимӧдана уджалысь ([[]])
- Коми Республикаса Почёта гражданин (2015)[5]
Мукӧд
[вежны | Вежны кодировкаын]- Сыктывдін районса Почёта гражданин (2003)
Öшмöсъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Ученые Института языка, литературы и истории Коми научного центра УрО РАН: Биографический справочник / Сост. И.Л. Жеребцов. — Сыктывкар, 2000. — 212 с.
- Коми республикаса национальнӧй библиотека
- Мартынов В.И. Тимин Владимир Васильевич // Литераторы земли Коми: биобиблиографический словарь. — Сыктывкар, 2000. — С. 182-183.
- Тимин Владимир Васильевич: фото / Россияса Финн-йӧгра культура шӧрин
- «Финугор» сайт
Ыстöдъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- ↑ 1,0 1,1 https://www.bnkomi.ru/data/news/44574/
- ↑ Умер Народный поэт Республики Коми Владимир Тимин (2015.11.26; рочӧн)
- ↑ Тикӧ — Эжва Перымса зонка // Йӧлӧга. 2016 во, лӧддза-номъя толысь 3-ӧд лун, 22 №
- ↑ Владимир Тимин награжден медалью Ордена «За заслуги перед Отечеством» I степени
- ↑ Вячеслав Гайзер поздравил с Днём рождения Республики Коми (2015.08.21; рочӧн)
- Персоналия анбурӧд
- Чужисны сора тӧлысь 2-ӧд лунӧ
- Чужисны 1937 воын
- Википедия:Статьи с источниками из Викиданных
- Кулісны вӧльгым тӧлысь 25-ӧд лунӧ
- Кулісны 2015 воын
- Персоналия:Коми
- Коми гижысь
- Паджга сикт овмӧдчӧмин
- Кыв, литература да история институт
- Журналистъяс
- Коми войтырын водзмӧстчысьяс
- Коми Республикаса нимйӧза гижысьяс
- Коми гижысь котырӧ пырысьяс
- Коми Республикаса Почёта гражданинъяс