Перейти к содержанию

Финъяс

Босьтӧма Wikipediaысь
Финъяс
Дӧрапас
Лыд: 6 500 000 гӧгӧр
Оланінъяс: Суоми
Кыв: суоми
Эскӧм: лютеран эскӧм, православие, католик эскӧм
Ӧти рӧдвужысь лоӧм войтыръяс: Карелъяс, Водь, Вепсъяс, Эстъяс, Ижора, Инкери финъяс

Финъяс (фин suomalaiset) — финн-йӧгра войтыр, ёнджыкасӧ олӧ Суомиын. Сёрнитӧны суоми кывйӧн. Гижӧдыс латиница подулын. Медъёна паськалӧма лютерана эскӧм.

Ас ним да войтыр юкӧнъяс

[вежны | Вежны кодировкаын]

Финъяс асьнысӧ шуӧны suomalaiset. Медводдзаысь финны (лат. Finni) экзоэтноним паныдасьлӧ римса историк Тацитлӧн (миян эраса I нэм). Птолемейлӧн «Географияын» (3 небӧг, 5 юкӧн, 21) найӧ олӧны Балтика бердын венедамъяскӧд орччӧн. Чайтӧны, мый важся германечьяс тадзи шулісны чери кыйысь да вӧралысь саамъясӧс: важ герм. Finn(ar) ← *fenn(oZ) «корсьысьяс» ← *fenþ- «корсьны, аддзыны». Сёрӧнджык найӧс вежисны асыв-лунвывсянь воысь балтикабердса финъяс, кодъясӧс кутісны шуны сідз жӧ.

Суоми канмуын став финсьыс олӧ (4,6 — 4,9 млн морт, 90 %), Америкаса Ӧтувтчӧм Штатъясын — 623,6 сюрс гӧгӧр (2002), Швецияын — 446-сянь 470 сюрсӧдз, Канадаын — 130 сюсрс сайӧ (2006), Рочмуын — 34,1 сюрс морт (2002), Австралияын — 21 сюрс (2006), Ыджыд Британияын — 11 сюрс сайӧ (2001), Эстонияын — 10,6 сюрс (2010), Норвегияын — 10-сянь 60 сюрсӧдз.

Нималана финъяс

[вежны | Вежны кодировкаын]
  • Ян Сибелиус — мирын нималана суоми шылад тэчысь, скрипка да орган ворсысь, дирижёр
  • Элиас Лённротсуоми кыв да фольклор туялысь, бурдӧдысь, «Калевала» карел-суоми эпослӧн автор



Финн-йӧгра войтыр
Балтика фин котыр: вепсъяс | водь | ижора | карелъяс (на пиын ливвикъяс | людикъяс | тиверечьяс) | ливъяс | финъяс | квенъяс | инкерияс | эстъяс (на пиын сету)

Перым котыр: комияс (на пиын коми | перым комияс) | ёдзва комияс) | удмуртъяс (на пиын бесермана)

Волга фин котыр: мари | мокша | эрзя

Йӧгра котыр: маддяръяс (на пиын сэкейяс | чанго | маддярабъяс | яс) | вӧгулъяс | ӧстякъяс

Саамияс

Бырӧм фин-йӧгра войтыр: весь | сумь | емь | чудь | нарова | буртасъяс | мера | мешшӧра | мурома