Финъяс
Финъяс | |
---|---|
Дӧрапас | |
Лыд: | 6 500 000 гӧгӧр |
Оланінъяс: | Суоми |
Кыв: | суоми |
Эскӧм: | лютеран эскӧм, православие, католик эскӧм |
Ӧти рӧдвужысь лоӧм войтыръяс: | Карелъяс, Водь, Вепсъяс, Эстъяс, Ижора, Инкери финъяс |
Финъяс (фин suomalaiset) — финн-йӧгра войтыр, ёнджыкасӧ олӧ Суомиын. Сёрнитӧны суоми кывйӧн. Гижӧдыс латиница подулын. Медъёна паськалӧма лютерана эскӧм.
Ас ним да войтыр юкӧнъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]Финъяс асьнысӧ шуӧны suomalaiset. Медводдзаысь финны (лат. Finni) экзоэтноним паныдасьлӧ римса историк Тацитлӧн (миян эраса I нэм). Птолемейлӧн «Географияын» (3 небӧг, 5 юкӧн, 21) найӧ олӧны Балтика бердын венедамъяскӧд орччӧн. Чайтӧны, мый важся германечьяс тадзи шулісны чери кыйысь да вӧралысь саамъясӧс: важ герм. Finn(ar) ← *fenn(oZ) «корсьысьяс» ← *fenþ- «корсьны, аддзыны». Сёрӧнджык найӧс вежисны асыв-лунвывсянь воысь балтикабердса финъяс, кодъясӧс кутісны шуны сідз жӧ.
Лыд
[вежны | Вежны кодировкаын]Суоми канмуын став финсьыс олӧ (4,6 — 4,9 млн морт, 90 %), Америкаса Ӧтувтчӧм Штатъясын — 623,6 сюрс гӧгӧр (2002), Швецияын — 446-сянь 470 сюрсӧдз, Канадаын — 130 сюсрс сайӧ (2006), Рочмуын — 34,1 сюрс морт (2002), Австралияын — 21 сюрс (2006), Ыджыд Британияын — 11 сюрс сайӧ (2001), Эстонияын — 10,6 сюрс (2010), Норвегияын — 10-сянь 60 сюрсӧдз.
Нималана финъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Ян Сибелиус — мирын нималана суоми шылад тэчысь, скрипка да орган ворсысь, дирижёр
- Элиас Лённрот — суоми кыв да фольклор туялысь, бурдӧдысь, «Калевала» карел-суоми эпослӧн автор
Ӧшмӧсъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]Ыстӧдъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]
Финн-йӧгра войтыр |
---|
Балтика фин котыр: вепсъяс | водь | ижора | карелъяс (на пиын ливвикъяс | людикъяс | тиверечьяс) | ливъяс | финъяс | квенъяс | инкерияс | эстъяс (на пиын сету)
Перым котыр: комияс (на пиын коми | перым комияс) | ёдзва комияс) | удмуртъяс (на пиын бесермана) Волга фин котыр: мари | мокша | эрзя Йӧгра котыр: маддяръяс (на пиын сэкейяс | чанго | маддярабъяс | яс) | вӧгулъяс | ӧстякъяс Бырӧм фин-йӧгра войтыр: весь | сумь | емь | чудь | нарова | буртасъяс | мера | мешшӧра | мурома |