Вепсъяс

Вепсъяс
Дӧрапас
Лыд:	6 000 гӧгӧр
Оланінъяс:	Рочму
Кыв:	вепс
Эскӧм:	православие
Ӧти рӧдвужысь лоӧм войтыръяс:	Карелъяс, Водь, Финнъяс, Эстъяс

Вепсъяс (водзджык чудь; вепс vepsläižed) тайӧ этша лыда финн-йӧгра войтыр, ӧтчукӧрӧн олӧны Россияса Карелияын, Ленинград да Вӧлӧгда обласьтъясын. 2006 вося косму тӧлысьсянь вепсъяс пырӧны Войвыв, Сибыр да Ылі Асыввывса этша лыда вужвойтыръяс лыдӧ.

Ас ним да войтыр юкӧнъяс

Войтырлӧн ас ним — vepsä, bepsä, vepsläižed, bepsaažed, lüdinikad. 1917 воӧдз вепсъясӧс официальнӧя вӧлі шуӧны чудьӧн. «Вепся» медваж ас ним XX нэмын оз нин казьтывсьы. Роч сёрниын найӧс шуисны «чухаръясӧн» , «кайванъясӧн» (кедзовтана вежӧртасын). «Вепсъяс» этноним паськалӧ ӧнія кадӧ нин.

Торйӧдӧны вепсъяслысь куим этнографическӧй котыр:

• войвывса (онегабердса) вепсъяс — олӧны Онега тылӧн рытыв-лунвыв берегын (вӧвлӧм «Вепс национальнӧй вӧлӧсьт», Шёлтозеро сиктын — Карелия лунвылын, Ленинград обласьткӧд орччӧн);
• шӧр (оятса) вепсъяс — олӧны шӧр да вылыс Оять ю бокын, Капша да Паша юяс йылын (Ленинград обласьтлӧн рытыв-асылын да Вӧлӧгда обласьтлӧн рытыв-войвылын)
• лунвыв вепсъяс — Вепс керӧслӧн лунвыв бокын (Ленинград обласьтлӧн асыввылын да Вӧлӧгда обласьтлӧн рытыв-войвылын).

Лыд

2010 воын Рочмуын — 5 936 морт:

• Карелия — 3 423
• Ленинград обласьт — 1 380
• Вӧлӧгда обласьт — 412
• Петыркар — 318 (2002 во)

Вепс этнографическӧй музей Шоутъярвын

Нималана вепсъяс

• Лисицына Анна Михайловна (1922—1942) — партизанка, Сӧветскӧй Союзса герой.
• Абрамов Николай Викторович (1961 ч.в. ) — вепс гижысь, журналист, вуджӧдчысь, актёр.
• Строгальщикова Зинаида Ивановна — историк, туялысь, общественнӧй удж вӧчысь.