Помӧсдін (Кулӧмдін район)
Внешний вид
Помӧсдін Помоздино | |
Му: | Рочму |
Статус: | сикт |
республика: | Коми республика |
район: | Кулӧмдін район |
Медводдза казьтыштӧм: | 1706 во |
Инлыдпасъяс: | |
Официал кыв | коми, роч |
Олысьяс | 1317 морт (2007) |
Час кытш: | UTC+3 |
Телефон код: | +7 8 2137 |
Пошта индӧс: | 168090 |
Автомобиль код: | 11, 111 |
Помӧсдін (рочӧн Помоздино) – Коми республикаын сикт, Кулӧмдін районысь Помӧсдін сикт овмӧдчӧминса шӧрсикт.
Ним артмӧм
[вежны | Вежны кодировкаын]Помӧсдін топоним тэчӧма кык юкӧнысь - Помӧс да дін. Пӧмӧс - тайӧ дженьдӧдӧм ним Помӧсъюлӧн, код вомын сиктыс пукалӧ, а дін - 'ю вом' вежӧртаса кыв.
Фольклор
[вежны | Вежны кодировкаын]География
[вежны | Вежны кодировкаын]Сикт пукалӧ Эжва юлӧн веськыд бокын, Помӧсъю вомын. Помӧсдінсянь Кулӧмдін юрсиктӧдз 83 км, Сыктывкар юркарӧдз 250 км.
История
[вежны | Вежны кодировкаын]- Артмис 1678 во бӧрын.
- 1706 — Медводдзаысь казьтыштӧма: тані вӧлі пу вичко.
- 1707 — «Погост Помоздин на усть речки Помоса», 8 овмӧс. Медводдза олысьясӧн вӧліны Немдінысь Симон Наумович Игнатов, Григорий. Никифор да Мокей Фёдорович Карманов вокъяс.
- 1719 — Погостын вӧлі 2 овмӧс.
- 1747 — Тані оліс 67 мужичӧй (нывбабаяс йылысь юӧр абу).
- 1782 — Помӧсдін сиктын 25 овмӧс, 200 морт.
- 1825 — Ф.А. Тентюкова серти, кыпӧдӧма кирпичысь вичко.
- 1859 — Сиктын 52 овмӧс, 271 морт.
- 1861 — Восьтӧма вичкобердса школа, 1870-ӧд вояс пансигӧн — земскӧй училишӧ, 1900 — Нывъяслы земскӧй училишӧ.
- 1888 — Нуӧдсьӧ ярманга (ӧшым тӧлысь 6 лунсянь тӧвшӧр тӧлысь 6 лунӧдз).
- 1901 — Воссис библиотека.
- 1901, ода-кора тӧлысь 10 лун — Помӧсдінӧ медводдзаысь воис «Любимец» парокод.
- 1904 — Сиктын вӧлі фельдшерскӧй пункт.
- 1916 — Помӧсдінын 88 овмӧс, 453 морт; 1926 — 148 овмӧс, 526 морт (Мӧдлапӧв грездтӧг).
- 1930 — Помӧсдінын вӧлі: бурдӧдчанін, школа, изба-читальня, колхозса томуловлӧн школа, видз-му пункт, ветеринарнӧй пункт, нарсудлӧн камера, му ӧтлан вӧдитан товарищество, видз-му коммуна, парокод сувтанін, потребительяслӧн котыр, кредит сетан товарищество, госторглӧн агентство, госспиртлӧн лавка, кресьтяналы общественнӧй отсӧг сетан комитет, милиция участок.
- 1947 — Заводитісны вӧчны ВЛКСМ-лы 30 во нима Помӧсдінса колхозкостса ГЭС, коді сетіс ток 1948 вося йирым тӧлысь 28 лунӧ. ГЭС уджаліс 1960-ӧд вояс шӧрӧдз.
- 1949, сора тӧлысь 7 лун — Сикт лоис Помӧсдін районлӧн шӧринӧн (бырӧдӧма 1962 во помын).
- 1950, сора тӧлысь 14 лун — Помӧсдін сикт сӧветса Щорс, Сталин, Чапаев нима колхозъяс да «Маяк» ӧтувтӧма ӧти колхозӧ.
- 2000 — 518 овмӧсын олӧ 1517 морт.
Олысь лыд
[вежны | Вежны кодировкаын]Олысьяслӧн лыд (Йӧзӧс пасъялан вояс) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1782 | 1859 | 1916 | 1926 | 1970 | 1979 | 1989 | 1992 | 2000 | 2007 |
200 | 271 | 453 | 526 | 1198 | 1527 | 1477 | 1658 | 1517 | 1317 |
Медводдза овъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]Культура
[вежны | Вежны кодировкаын]Велӧдӧм
[вежны | Вежны кодировкаын]Тӧдчана йӧз
[вежны | Вежны кодировкаын]- Чисталёв Тима Вень (1890—1939) — коми гижысь
- Чисталёв Иона Тимофеевич (Жан Морӧс; 1893—1923) — коми поэт, вуджӧдчысь, критик, велӧдысь.
- Старовский Владимир Никонович (1905—1975) — Cӧвет кадся тӧдчана уджалысь, профессор (1934), экономикаысь доктор (1940), СССР-са наукаяс академияысь член-корреспондент (1958), Социалистическӧй уджвывса герой (1975)
- Мысов Пантелеймон Ануфриевич (1914—1958) — нималана коми актёр, Коми АССР-са нимйӧза артист (1943), РСФСР-са нимӧдана артист (1946)
- Трошева Юлия Ивановна (1916—1988) — нималана коми актриса, Коми АССР-са нимйӧза артист (1951), РСФСР-са нимйӧза артистка (1980)
- Уляшев Александр Васильевич (1925—1998) — СССР-са нимйӧза велӧдысь (1981)
- Игнатов Михаил Иванович (1933—1999) — коми гижысь
Тӧдчана эмторъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Успенньӧ вичко
- Чисталёв Тима Вень-лы паметник
- Домна Каликовалы паметник
- Краеведческӧй музей
- Тима Веньлӧн музей
Ӧтуввез
[вежны | Вежны кодировкаын]Ӧшмӧсъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Атлас Республики Коми. – Москва, 2000.
- Жеребцов И.Л. Где ты живешь: Населенные пункты Республики Коми. Историко-демографический справочник. – Сыктывкар, 2000.
- Игнатов М.К. Взгляд сквозь годы. – Сыктывкар: Коми небӧг лэдзанін, 1998. – 224 с.
- Игнатов М.К. Усть-Куломский район: помни прошлое, зная настоящее, делай будущее (1620–2008). – Сыктывкар, 2009. – 366 с.
- История Коми с древнейших времен до конца XX века: В 2-х т. / По общей редакцией А.Ф. Сметанина. – Сыктывкар, 2004.
- Республика Коми: Энциклопедия. – Сыктывкар, 1997-2000. – Т. 1-3.
- Административно-территориальное и муниципальное устройство Республики Коми (на 1 августа 2006 г.). Издание шестое, официальное / ГУ «ТФИ РК». — Сыктывкар, 2006. — 278 с.
Ыстӧдъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]
Помӧсдін сиктувса оланінъяс | |||||
---|---|---|---|---|---|
|