Прошева Зинаида Александровна

Прошева Зинаида Александровна
Чужан лун:	1931-ӧд вося вӧльгым тӧлысь 25-ӧд лун(1931-11-25)
Чужанін:	Эжолты, Кӧжмудор сикт овмӧдчӧмин, Емдін район, Коми (Зыряна) асвеськӧдлан обласьт, Северный край[d], РСФСР[d], Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз
Кулан кад:	2017-ӧд вося сора тӧлысь 1-ӧд лун(2017-07-01) (85 арӧс)
Канму:	Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз  Рочму
Мыйся уджыс:	писательница, школьная учительница, директор, научная сотрудница

Прошева Зинаида Александровна (1931—2017) — коми школалы велӧдан небӧгъяс дасьтысь, гижысь.

Олан туй

Зинаида Прошева чужӧма 1931 вося вӧльгым тӧлысь 25-ӧд лунӧ Емдін районса Эжов грездын.

1938—1947 воясӧ велӧдчӧма Эжолтыса начальнӧй школаын, сэсся Туискерӧсса сизим класса школаын. 1947—1951 воясӧ велӧдчӧма Емдінса педагогика училишӧын. Куим во уджалӧма роч кыв, литература да история велӧдысьӧн Сыктывдін районса Пычимысь сизим класса школаын. 1960—1961 воясӧ велӧдӧма роч кыв да литература Черноярын 8 класса школаын.

1961–1965 воясӧ З.А. Прошева — Зӧвсьӧрт 8 класса школаын директор. 1965—1986 воясӧ методисталӧ Велӧдысьясӧс сӧвмӧдан республикаса институтын, сэсся веськӧдлӧ начальнӧй классъяс жырйӧн.

1986—1990 воясӧ методисталӧма учебникъяс дасьтан жырйын, веськӧдлӧма коми школаяслы учебно-методическӧй литература дасьтан уджӧн.

1990—1998 воясӧ Зинаида Прошева Россияса Йӧзӧс велӧдан министерство бердын Велӧдӧмын национальнӧй мытшӧдъяс венан институтлӧн Коми филиалын научнӧй сотрудник.

1998 вося йирым тӧлысь 5-ӧд лунсянь и пенсия вылӧ петтӧдзыс уджалӧма научнӧй сотрудникӧн Велӧдӧм сӧвмӧдан да тӧдӧмлун кыпӧдан Коми республикаса институтысь национально-региональнӧй компонента учебно-методическӧй комплектъяс дасьтан шӧринын.

Куліс 2017 вося сора тӧлысь 1-дза лунӧ.

Туялан удж

Зинаида Прошева уна во чӧж уджаліс велӧдан юкӧнын, дасьтіс коми начальнӧй школалы велӧдан небӧгъяс да пособиеяс. Велӧдысьяслӧн институтын уджалігӧн дасьтіс да йӧзӧдіс «Шондi югӧр», «Асъя кыа», «Чужан му» лыддьысян небӧгъяс дорӧ методическӧй индӧдъяс. Лӧсьӧдіс 1–3 классъяслы коми кывйысь диктант чукӧр.

1965 восянь, начальнӧй классъяс жырйӧн веськӧдлігӧн, 3.А. Прошева небӧг дасьтан уджӧ пыртӧ И.А. Куратов нима 1-ӧд номера Педагогика колледжысь велӧдысьясӧс — Т.С. Игнатоваӧс, Е.Ф. Таракановаӧс да А.А. Безносиковаӧс. Туясян уджнас сэки веськӧдлӧма педагогика наукаясса кандидат М.И. Сажина.

А. А. Безносиковакӧд ӧтвылысь дасьтӧмаӧсь комиа-роча да роча-комиа кывкудъяс. Сідзжӧ найӧ лӧсьӧдісны 2, 3 да 4 классъяслы выль «Лыддьысян книгаяс». Сэсся найӧс йӧзӧдлісны мукӧд ним улын: «Бобӧнянь» 2 класслы, «Пӧлӧзнича» 3 класслы да «Катшасин» 4 класслы.

З.А. Прошева вӧлі пырӧ «Би кинь» журналлӧн редколлегияӧ.

Велӧдан небӧгъяс

• Прошева З.А., Новикова М.Г. Методическӧй индӧдъяс III класслы «Чужан му» лыддьысян книга дінӧ. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1974.
• Прошева З.А. Методическӧй индӧдъяс мӧд класслы «Асъя кыа» лыддьысян книга дінӧ. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1976.
• Безносикова А.А., Прошева З.А. Методическӧй индӧдъяс первой класслы «Шонді югӧр» лыддьысян книга дінӧ. — 2-е изд. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1977.
• Прошева З.А., Безносикова А.А., Козлова Е.В. Лыддьысян книга: Нёльӧд класса учебник. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1989.
• Прошева З.А., Безносикова А.А. Лыддьысян книга: Коймӧд класслы учебник нёль вося начальнӧй школалы. — 2-е изд., дораб. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1991.
• Безносикова А.А., Прошева З.А. Лыддьысян книга: Мӧдӧд класслы учебник. — 2-е изд., дораб. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1991.
• Прошева З.А. Мӧд класса лыддьысян книга дiнӧ методическӧй индӧдъяс. — 2-е изд., доп. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1991.
• Прошева З.А. Нёльӧд класса лыддьысян книга дiнӧ методическӧй индӧдъяс. — Сыктывкар, 1993.
• Прошева З.А. Коми кыв кузя диктантъяс: Начальнӧй классъясса учительяслы пособие. — Сыктывкар, 1993.
• Прошева З.А. Асшӧр лыддьысян урокъяс вылын начальнӧй класса челядьӧс коми народлӧн культураӧн да искусствоӧн тӧдмӧдӧм: Методическӧй индӧдъяс. — Сыктывкар, 1993.
• Роча-комиа да комиа-роча словарь. — 3-е изд., доп. / Сост. З.А. Прошева, А.А. Безносикова. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1994.
• Программаяс. Коми кыв да лыддьысьӧм I—IV классъяслы / Сост. Прошева З.А., Безносикова А.А., Сажина М.И. — Сыктывкар, 1994.
• Прошева З.А., Безносикова А.А. Бобӧнянь: Начальнӧй школаса мӧд класслы лыддьысян книга. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1998.
• Прошева З.А., Безносикова А.А. Пӧлӧзнича: Коймӧд класслы лыддьысян книга. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 2000.
• Прошева З.А., Безносикова А.А. Катшасин: Нёльӧд класслы лыддьысян книга. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 2001.

Гижан удж

Зинаида Прошева гижӧма кывбуръяс, висьтъяс. Гижӧдъяссӧ йӧзӧдлӧма «Войвыв кодзув», «Арт», «Би кинь» журналъясын да «Коми му» газетын, ӧтувъя сборникъясын. Торъя небӧгӧн петавлӧма челядьлы «Вемӧса пемӧсъяс» кывбур чукӧр. «Сӧдз кыа улын» повесьтыс петавлӧма 2008 воын «Войвыв кодзув» журналын.

Небӧгъяс

• Прошева З.А. Лысва дзирд. — Сыктывкар, 2001.
• Прошева З.А. Вемӧса пемӧсъяс. — Сыктывкар, 2003.

Наградаяс

• «Народнӧй просвещениеса отличник» пас (1971)
• Коми АССР-са Вылыс Сӧветлӧн Почёта грамота (1975)

Ӧшмӧсъяс

• Стаханов В., Козлов Н. Творческая мастерская учителей — 50 лет Коми РИУУ. — Сыктывкар, 1989.
• Пархачёв Л. Велöдысьясöс велöдысь // «Коми му». 1999. косму тӧлысь 10 лун.
• Ильин Б. Ичöтъяслы вöр-ва йылысь // «Йӧлӧга». 2000. 34 №.
• Ильин Б. Ичöтлы да верстьöлы // «Коми му». 2004. тӧвшӧр тӧлысь 22 лун.
• Слово об авторах учебной книги для школ Республики Коми / Сост. Э.И. Полякова, Е.В. Поляков; ГОУ ДПО Коми республиканский институт развития образования и переподготовки кадров. — Сыктывкар, 2009. — 176 с.