Климов Василий Васильевич
Климов Василий Васильевич | |
Чужан лун: |
1927-ӧд вося рака тӧлысь 20-ӧд лун |
---|---|
Чужанін: | |
Кулан кад: |
2020-ӧд вося косму тӧлысь 1-ӧд лун (93 арӧс) |
Мыйся уджыс: | |
Ошканпасъяс да премияяс: |
Климов Василий Васильевич (1927—2020) — перым коми гижысь, фольклор туялысь.
Олан туй
[вежны | Вежны кодировкаын]Василий Климов чужӧма 1927-ӧд вося рака тӧлысь 20-ӧд лунӧ Урал обласьтысь Кудымкар районын Пешнигорт сиктсӧвет улӧ пырысь Заречнӧй Пешнигорт грездын (ӧні — Перым Коми кытшын Кудымкар районса Заречнӧй Пешнигорт грезд).
1934—1941 воясӧ велӧдчӧма Пешнигортса школаын, сэсся ӧти во Кудымкарса педагогика училишӧын. Куим во уджалӧма колхозын. 1944—1952 воясӧ служитӧма Сӧветскӧй Армиаын. Гортас воӧм бӧрын уджалӧма гидротехникӧн Кудымкарса гидрометеостанциаын. Та кадӧ жӧ босьтчӧма велӧдчыны рытъя школаын, мый помалӧма 1955 воын; сэсся помалӧма Кудымкарса педагогика училишӧ.
Небӧг лэдзанінын уджалігӧн 1969—1971 воясӧ велӧдчӧма Москваын Вылыс литературнӧй курсъясын, а сы бӧрын водзӧ редакторалӧма небӧг лэдзанінын.
1974—1987 воясӧ В.В. Климов уджалӧма литературнӧй консультантӧн Перым-Коми кытшса литература котырын.
Кулӧма 2020-ӧд вося косму тӧлысь 1-ӧд лунӧ.[1]
Гижан удж
[вежны | Вежны кодировкаын]Литератураӧ Василий Васильевич воӧма 1950-ӧд вояс помын. 1956—1957 воясӧ сійӧ вӧлі пырӧ литература кружокӧ, мыйӧн веськӧдлӧма поэт М.Вавилин. Радиовешание редакциаын уджалігӧн босьтчӧма чукӧртны фольклор. 1956 воын Перы-Коми кытшса газет йӧзӧдӧма сылысь медводдза кывбуръяссӧ: «Арся гаж» да «Гожся рытӧн».
1966 восянь Василий Климов СССР-са гижысь котырын. Тайӧ кадӧдзыс удитӧма йӧзӧдны некымын небӧг: «Чайдӧм ув» (1960), «Пашко менам дона» (1962), «Виль няньсов» (1963), «Кӧчлӧн гӧснеч» (1964), «Сизимок» (1965), «Ошпель – медвежье ухо» (1960).
1968 воын гижӧма «Гавкалӧн бедь» повесьт.
Медводдза гижӧдъясас В.В. Климов гижӧ коллективизациа йылысь. Петкӧдлӧ, мый революция бӧрся кадӧ сиктын олӧм вӧлӧма абу кокниджык Гражданскӧй тышысь.
Василий Климов гижӧма кывбуръяс, вӧр-ва йылысь ичӧт миниатюраяс, висьтъяс. Климов дасьтӧма фольклор висьтъяс подулын Кудым-Ош да Пера-багатыр йылысь гижӧдъяс.
1980-ӧд воясӧ дасьтӧма кык небӧг: челядьлы висьтъяс да кывбуръяс да «Квать юӧр» кывбур чукӧр, найӧ петӧмаӧсь перым-коми да рочӧн. Та кадӧ жӧ гижӧма пьесаяс, кодъяс пырӧмаӧсь ӧтувъя чукӧръясӧ.
Гижӧдъяссӧ вуджӧдӧма коми, роч да удмурт кывъяс вылӧ, найӧ петавлӧмаӧсь Москваын, Сыктывкарын да Ижкарын.
Туясян уджъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]1960 воын В.Климовлӧн петӧма «Коми-Пермяцкой народной устнопоэтической творчество» небӧг. 1980-ӧд воясӧ сійӧ дасьтӧма фольклорысь 3 чукӧр.
В.Климов туялӧма иннимъяс, кывкӧртӧд пыдди йӧзӧдӧма «Мый висьтасьӧны Пармаись ниммез» небӧг (1971).
Художествоа небӧгъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]Проза
[вежны | Вежны кодировкаын]- Лӧньыс оз ло (Роман да висьттэз). 1987.
Кывбур чукӧръяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Чайдӧм ув. 1960.
- Пашко менам дона. 1962.
- Зорагум. 1973
- Ловъя говк. 1979
- Квать юӧр. 1989
- Тӧн и талун. 1997
- Аркӧт оча ки. 2003
Челядьлы
[вежны | Вежны кодировкаын]- Ошпель – медвежье ухо. 1960.
- Виль няньсӧв. 1963.
- Кӧчлӧн гӧснеч (Учӧт челядьлӧ). 1964
- Кусь-кось ― Яшалӧн козин. 1985
- Лӧз йӧрнӧс. 1992
- Шорок (Учӧт челядьлӧ). 1994
Очеркъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Вера Селина (Очерк). 1962.
- Мый висьтасьӧны Пармаись ниммез (Очерк). 1971
- Олан вужжез (Коми-пермяккез йылісь пассэз). 2007
Фольклорысь уджъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Коми-пермяцкӧй народнӧй устнӧй поэтическӧй творчество. 1960.
- Сизимок. 1965.
- Юкмӧсын тэсь. 1976.
- Чивылёк-чавылёк. 1988.
- Оласӧ да вӧласӧ. 1990.
- Кытчӧ тійӧ мунатӧ. 1991.
- Зарниа чикиссез. 1993.
- Ӧшынока пу. 2003.
- Важ кадлӧн олангор: Коми-пермяккез эпосiсь. Отзвуки прошлых веков: Из эпоса коми-пермяков. — Кудымкар: Коми-Перм. кн. изд., 2005. — 214 с.
Наградаяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- «Почёт пас» орден (1987)
- РСФСР-са культураын нимӧдана уджалысь (1985)
- Перым-Коми кытшса Почётнӧй гражданин (1997)
Ӧшмӧсъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Личный фонд Климова Василия Васильевича // Перым-Коми кытшса канму архив сайт
- Ратегова Л. П. Василий Васильевич Климов // Пермский край. Энциклопедия
- Коми-пермяккез. — Кудымкар, 2008.
- Коллектив авторов. Кудымкар. Путеводитель / Под ред. М. В. Лебедевой. — Санкт-Петербург: «Мамонтов», 2009. — С. 76.