Каратайка (Заполярнӧй район)
Каратайка Каратайка | |
Му: | Рочму |
Статус: | посёлок |
асвеськӧдлан кытш: | Яран асвеськӧдлан кытш |
район: | Заполярнӧй район |
Медводдза казьтыштӧм: | 1930-ӧд |
Инлыдпасъяс: | |
Официал кыв | яран, роч |
Олысьяс | 544 морт (2010) |
Час кытш: | UTC+3 |
Телефон код: | +7 81857 |
Пошта индӧс: | 166742 |
Автомобиль код: | 83 |
Каратайка (рочӧн Каратайка, яран Харая) — Яран асвеськӧдлан кытшын посёлок, Заполярнӧй районса Юшар сикт сӧветлӧн шӧрсикт.
Ним артмӧм
[вежны | Вежны кодировкаын]Посёлок ним артмӧма Коротаиха ю нимысь. Яран кывйысь вуджӧдсьӧ кыдзи «чукля ю».
География
[вежны | Вежны кодировкаын]Посёлок пукалӧ Янгарей юлӧн веськыдладорас, Коротаиха юӧ усянінсяньыс 1,5 км ылнаын, Баренц саридзса Хайпудыр губасянь 20 км сайын. Посёлоксянь Наръяна-Марӧдз 370 км.
Посёлокын куим улича: Вадор, Тыбокса, Шӧр.
История
[вежны | Вежны кодировкаын]Посёлок чужис 1930-ӧд вояс пансигӧн. Чужан лунӧн лыддьӧны 1932 вося сора тӧлысь 27-ӧд лун, кор Яран кытшса исполкомлӧн Президиум шуис Каратайка-Гладь тундраса сӧвет пыдди лӧсьӧдны Юшар сӧвет.
1932 воын Юшарса тундра Сӧветын вӧлі лӧсьӧдӧма кӧр видзысьяслӧн «Япта-Яга» товарищество, 1936 воын — Выучейский нима колхоз.
Та кадӧ Юшар Сӧветын вӧлі 3 школа: Юшарса яран ичӧт (Хабаров), Мадорса ичӧт школа (Хорейвӧр), Амдермаса ичӧт школа.
1938 воын «Япта-Яга» товарищество да «Кочевник» артельысь колхозникъяс (Коми (Зыряна) асвеськӧдлан обласьт) ӧтувтчисны Ворошилов нима артельӧ.
1939 воын посёлокын вӧлі Ворошилова ним колхоз (ӧтилаын пукалӧ и вӧрзялӧ), школа, медпункт, кооперативлӧн база, радиостанция.
1998 воын посёлокын оліс 685 морт, Йӧзӧс ставроссияса гижалігӧн 2010 воын — 544 морт.
2015 во вылӧ Каратайкаын эм челядь видзанін, шӧр школа, интернат, амбулатория, культура керка, кафе, вузасянінъяс, шӧр котельнӧй, электростанция.
Велӧдӧм
[вежны | Вежны кодировкаын]Челядь видзанін
[вежны | Вежны кодировкаын]Посёлокын челядь видзанін вӧлі восьтӧма 1959 воын. Ӧти судтаа выль керка кыпӧдӧма 1980 воын (площадь 563,2 кв.м.). 2012 воын садйӧ вӧлі ветлӧдлӧ 47 кага куим котырӧ: ясельнӧй (1,5 арӧссянь 3-ӧдз) — 10 морт, шӧр (3-5 арӧсаяс) — 16 морт; дасьтысян (5-7 арӧсаяс) — 21 морт. Челядь видзанінын 22 уджалысь: 6 велӧдысь да 17 отсасьысь.
Школа
[вежны | Вежны кодировкаын]Выль школалысь кык судтаа типӧвӧй керка кыпӧдӧма 2008 воын. Школабердса интернатлӧн кык керка вӧчӧма 1957 да 1982 воясӧ. Тані велӧдчӧны Варнек посёлокысь, «Дружба народов» СПК-са кӧр видзысьяслӧн, Ямб-то котырса кӧр видзысь-фермеръяслӧн челядь. Ставнас интернатын олӧ 72 морт.
2013—2014 велӧдчан воын школаын велӧдчис 139 кага: ичӧт классъясын 71 велӧдчысь, 5-9 классъясын 68 велӧдчысь. Найӧс велӧдӧ 14 морт.
Культура
[вежны | Вежны кодировкаын]Овмӧс
[вежны | Вежны кодировкаын]Йӧзыс олӧны кӧр видзӧмӧн. Каратайкаын «Дружба народов» СПК-лӧн базаыс. Тані уджалӧ 150 морт: на пиысь 90-ыс колхозник, мукӧдыс — медалӧм йӧз. Кӧр видзанінын уджалӧ 60 сайӧ морт (чумработникъяскӧд ӧтув). Вит бригада видзӧ кӧръяссӧ материк вылын, квайтӧдыс — Вайгач ді вылын. Водзынсӧ колхоз сідзжӧ вӧлі чери кыйӧ (навага, омуль).
Посёлокын уджалӧ МТС сотӧвӧй оператор, Север-FM (102,0) радио, медводдза да мӧд россияса лыдпаса телевидение.
Туй
[вежны | Вежны кодировкаын]Каратайкаӧ ӧтчыдысь вежоннас лэбалӧ Наръян-Марсянь АН-2 самолёт либӧ МИ-8 вертолёт. Сёян-юан вайӧны саридз вомӧн йи воссьӧм бӧрын, а сідзжӧ гусеничнӧй транспортӧн тӧвнас да гожӧмнас Вӧркутасянь.
Тӧдчана йӧз
[вежны | Вежны кодировкаын]- Артеева Агафья Тимофеевна (1918—1996) — вӧралысь, Ленин орден новлысь.
Ӧшмӧсъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Яран асвеськӧдлан кытшысь «Заполярнӧй район» МЮ-лӧн сайтын «Юшар сиктсӧвет» МЮ-лӧн листбок (рочӧн)
- «Юшар сиктсӧвет» муниципальнӧй юкӧнлӧн сайт (рочӧн)
- Каратайкаын челядь видзанінлӧн сайт
- Каратайкаын шӧр школалӧн сайт
Ыстӧдъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]Тайӧ гижӧдыс помавтӧм на. Тэ верман ачыд сійӧс веськӧдны да содтыны. Тайӧ пасйӧдсӧ колӧ гижны стӧчджыка. |
Заполярнӧй районлӧн оланінъяс | |||
---|---|---|---|
|