Истомин Пётр Анисимович
Истомин Пётр Анисимович (1891—1919) — медводдза коми лётчик.
Олан туй
[вежны | Вежны кодировкаын]Пётр Истомин чужӧма 1891-ӧд воын Кардор губерняын Печора уездса Уквавомын (ӧні Сосногорск районса Уквавом сикт) гӧль кресьтянин семьяын, витӧд пиӧн вӧлӧма. Помалӧма вичкобердса школа. Уджалӧма Укваса мусир перъянінъясын.
1913-ӧд воын сійӧс босьтӧмаӧсь армияӧ. Медводдза ставмирса тыш кежлӧ служитӧма «Сильный» эскадроннӧй миноносец вылын старшӧй машинистӧн. Артиллериялы ичӧт командиръясӧс дасьтан школа помалӧм бӧрын сійӧс индӧмаӧсь командуйтны «Витязь» крейсерын башеннӧй ӧруддьӧӧн. Повтӧмлун петкӧдлӧмысь сылы сетӧмаӧсь боевӧй медаль.
1917-ӧд воын помалӧма сынӧдса аппаратъяслы бортмеханикъяслысь Кронштадтын школа, да сійӧс мӧдӧдӧмаӧсь франко-роч заводӧ (ӧні Балтийскӧй вокзал) самолётъясла. 1917-ӧд вося сора тӧлысьын пырӧма большевикъяслӧн партияӧ.
1917-ӧд вося йирым тӧлысьӧ Пётр Истомин штурмуйтӧма Зимньӧй двореч. 1918-ӧд воын, медводз бортмеханикӧн, а сэсся лётчикӧн, дорйӧма Петроград вӧрӧглӧн авиацияысь.
1918-ӧд воын Ленинлӧн корӧм серти аэропланъяс колльӧдӧма Петроградсянь Котласӧ. 1919-ӧд воын помалӧма Ропшаса вылыс пилотаж школа. 1919-ӧд вося урасьӧм тӧлысьсянь тышкасьӧма Гӧрд армия дор Асыввыв фронтын, кӧні сылысь да Дмитриев лётчиклысь самолётъяссӧ самолётъяссӧ уськӧдӧмаӧсь ода-кора тӧлысь 19-ӧд лунӧ, кор вӧлі вӧрӧг тылын нуӧдӧны разведка. Самолётсӧ ковмӧма пуксьӧдны матысса ты вылӧ. Ваӧ дона груз шыбитӧм бӧрын лётчикъяс кутӧмаӧсь варччыны береглань, медым сэні дзебсьыны, но найӧс кыйӧмаӧсь белогвардеечьяс катер вылын да вайӧдӧмаӧсь полкса штабӧ. Юасигӧн найӧс чорыда нӧйтӧмаӧсь.
Пётр Истоминӧс лыйлӧмаӧсь 1919-ӧд вося ода-кора тӧлысь 29-ӧд лунӧ.
Паметь
[вежны | Вежны кодировкаын]- 1973-ӧд вося моз тӧлысьӧ Усвавомса культура керкаӧ ӧшӧдӧма сылӧн барельефа казьтылана пӧв. Сэні гижӧма: «В селе Усть-Ухта родился и жил первый коми летчик Петр Анисимович Истомин. Геройски погиб в годы гражданской войны. 1891—1919».
- 2018-ӧд воын Сыктывкарса аэропортлы вӧлі сетӧма Пётр Истоминлысь нимсӧ. 2019-ӧд вося ода-кора тӧлысь 31-ӧд лунӧ та йылысь индӧд кырымалӧма Рочмуса президент [1].
Ӧшмӧсъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Прошев Василий Иванович. За власть Советов. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1980. — 119 с.
- Борцы за Советскую власть. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1988. — 240 с.
- Вайровская С. Истомин Пётр Анисимович // Республика Коми: Энциклопедия: в 3-х т. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1999. — Т. 2. — С. 45.
- Историческая хроника. Республика Коми с древнейших времен / И. Л. Жеребцов, М. В. Таскаев, М. Б. Рогачев, Б. Р. Колегов. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 2002. — С. 97.
- Присвоить имя Петра Истомина аэропорту Сыктывкара пожелали 12500 человек // «Правда Коми» газет сайт (2018.12.01; рочӧн)
- Уква карса историко-культурнӧй атласын Уквавом сикт йылысь