Грабежова Валентина Михайловна

Грабежова Валентина Михайловна
Чужан лун:	1947-ӧд вося йирым тӧлысь 12-ӧд лун(1947-10-12) (77 арӧс)
Чужанін:	Сыктывкар, Коми Автономнӧй Сӧветскӧй Социалистическӧй Республика, РСФСР[d], Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз
Канму:	Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз  Рочму
Мыйся уджыс:	школьная учительница, писательница, редактор, филолог

Грабежова Валентина Михайловна (1947) — коми школалы велӧдан небӧгъяс дасьтысь, гижысь. Нывдырся овыс — Кузьбожева.

Олан туй

Валентина Грабежова чужӧма 1947 вося йирым тӧлысь 12-ӧд лунӧ Сыктывкарын. Быдмӧма да велӧдчӧма Сыктывдін районса Паджгаын.

Помалӧма Паджгаын сизим класса школа (1953—1961), И.А. Куратов нима 1 №-а сыктывкарса педагогика колледж (1965). Начальнӧй классъяс велӧдысьлысь диплом босьтӧм бӧрын 1965—1968 воясӧ велӧдӧма Кулӧмдін районса да Ростов обласьтса школаясын. 1969—1986 воясӧ велӧдӧма коми кыв да литература Сыктывдін районысь Лӧзымса 8 класса школаын. Уджысь орӧдчытӧг 1981 воын помалӧма Коми канмуса педагогика институтысь филология факультет, босьтӧма роч кыв да литература велӧдысьлысь специальносьт.

Сыктывкарӧ вуджӧм бӧрын методисталӧма Сыктывдін районса велӧдан юкӧнын. 1989 восянь уджалӧ Велӧдысьясӧс сӧвмӧдан Коми республикаса институтын: учебникъяс да велӧдан нагляднӧй пособиеяс жырса веськӧдлысь, 1999 восянь — редактируйтан да йӧзӧдчан юкӧнӧн веськӧдлысь.

Туялан удж

Велӧдысьясӧс сӧвмӧдан институтӧдз на В.М. Грабежова волӧма коми кывйысь выль велӧдан небӧгъяс дасьтысьяслӧн семинар вылӧ. Медводдза учебникӧн лоӧма 8-9 классъяслы «Коми кыв», а 1991 воын тайӧ небӧгыс вӧлӧма Москваын ВДНХ-ын «Сиктса школа тӧрыт, талун, аски» выставкаса экспонатӧн да шедӧдӧма эзысь медаль.

Валентина Михайловна аслас уджъёртьясыскӧд (Н.И. Каракчиева, Т.И. Карманова, Г.В. Хозяинова, А.Н. Карманова) регыдъя кадӧн дасьтӧмаӧсь да йӧзӧдӧмаӧсь выль нога, коми кыв туялӧмын выль видзӧдласъяс пыртӧмӧн 5-ӧд, 6-7-ӧд, 8-9-ӧд классъяслы «Коми кыв» небӧгъяс.

В.М. Грабежовалӧн водзмӧстчӧмӧн 1997 восянь Велӧдӧм сӧвмӧдан Коми республикаса институтын лэдзӧны «Чужан кыв = Родное слово» научно-методический журнал.

Ыджыд удж вӧчӧ кыдзи велӧдан небӧгъяслӧн редактор.

Велӧдан небӧгъяс

• Захаренко А.М., Хозяинова Г.В., Карманова Т.И., Грабежова В.М. Коми кыв: Синтаксис да пунктуация: 8-9 кл. учебник. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1991. (переизд. 1995, 2003)
• Пунегов В.А., Грабежова В.М. Коми литература: 5-ӧд кл. учебник-хрестоматия. 2-е изд., перераб. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1993.
• Пунегов В.А., Грабежова В.М. Коми литература: 7-ӧд кл. учебник-хрестоматия. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1994.
• Грабежова В.М., Каракчиева Н.И., Карманова Т.И., Хозяинова Г.В. Коми кыв: Витӧд класслы пробнӧй (видлӧм вылӧ) велӧдчан книга. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1995.
• Грабежова В.М., Каракчиева Н.И., Карманова Т.И., Хозяинова Г.В. Коми кыв: Морфология да орфография: 6-7 кл. пробнӧй велӧдчан книга / Под общ. ред. В.М. Грабежовой; Науч. ред. А.Н. Карманова. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1997.
• Грабежова В.М. Нюмъялысь анбур: Ичӧт челядьлы лыддьӧм да серпасалӧм вылӧ / Художники: Г.Н. Шарипков, Т.Г. Шаргородская. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1998.
• Диктант текстъяс 4-9 кл. гижӧм вылӧ / Ред.-сост. В.М. Грабежова. — Сыктывкар: КРИРОиПК, 2001.
• Изложениеяс: 5-9 кл. изложение гижӧм вылӧ текстъяс. / Сост.-ред. В.М. Грабежова. – Сыктывкар: КРИРОиПК, 2001.
• Грабежова В.М., Каракчиева Н.И., Карманова Т.И., Хозяинова Г.В. Коми кыв: 5-ӧд кл. велӧдчан книга / Под общ. ред. В.М. Грабежовой. — Сыктывкар: Коми небӧг лэдзанін, 2001.
• Грабежова В.М., Афанасьева Е.Е. Коми литература: 5-ӧд кл. велӧдчан да лыддьысян небӧг. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 2002.
• Грабежова В.М., Пунегов В.А. Коми литература: 7-ӧд кл. велӧдчан да лыддьысян небӧг. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 2002.
• Коми литература: 10-ӧд кл. лыддьысян книга / Лӧсьӧдісны А.Е. Ванеев, В.М. Грабежова. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 2002.

Гижан удж

Валентина Михайловна гижӧ комиӧн висьтъяс, очеркъяс да кывбуръяс.

Наградаяс

• «Народнӧй просвещениеса отличник» пас (1995)
• Коми Республикаса Почёта грамота (1998)
• «Айму водзын бур уджысь» орденлӧн II тшупӧда медаль (2001)
• Коми Республикаса канму премия босьтысь (1999) — велӧдӧм юкӧнын коми кывйысь велӧдан небӧг дасьтӧмысь (мукӧдыскӧд ӧтвылысь)

Ӧшмӧсъяс

• Слово об авторах учебной книги для школ Республики Коми / Сост. Э.И. Полякова, Е.В. Поляков; ГОУ ДПО Коми республиканский институт развития образования и переподготовки кадров. — Сыктывкар, 2009. — 176 с.