Юхнин Василий Васильевич: версиякостса торъялӧм

Юхнин Василий Васильевич
	Юхнин Василий Васильевич
Чужан лун:	1907-ӧд вося тӧвшӧр тӧлысь 12-ӧд лун
Чужанін:	Занулльӧ (Луздор район), Луздор район, Коми Республика, РСФСР[d];
Кулан кад:	1960-ӧд вося вӧльгым тӧлысь 23-ӧд лун (53 арӧс)
Куланін:	Сыктывкар, Коми Автономнӧй Сӧветскӧй Социалистическӧй Республика, РСФСР[d], Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз;
Канму:	Россияса империя[d]; Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз;
Мыйся уджыс:	гижысь
Ошканпасъяс да премияяс:

Интерактивная навигация по истории

← Та водзын вежӧм Та бӧрын вежӧм →

Пытшкӧссӧ чышкӧма Пытшкӧссӧ содтӧма

ВизуальныйВики-текст

Визя

07:04, 2 ода-кора тӧлысь 2018-ся версия

Шаблон:Серпасыс абу

Файл:В.В. Юхнин керка (Занулльӧ).jpg

Коми гижысь Луздор Васьлӧн чужан керка (Занулльӧ сикт, 2007 во)

Юхнин Василий Васильевич (комиӧн Луздор Вась, Öнчу Вась; 1907–1960) – коми гижысь.

Олан туй

1907, тӧвшӧр тӧлысь 12 лун — чужис Вӧлӧгда губернялӧн Усть-Сысольск уездса Занулльӧ сиктын (öнi Коми Республикаса Луздор район).
Том детинкаöн ямщикалiс, вöр кылöдiс.
1933–1937 — Велӧдчис Коми канмуса педагогика институтын кыв да литература факультетын. Велӧдчигас чукӧртіс чужан сиктсьыс коми фольклорысь уна материал: мойдъяс, ворсӧмъяс, челядь фольклор жанръяс.
1937 — уджалiс «Вöрлэдзысь» газет редакцияын.
1938–1948–öд воясö веськöдлiс Коми гижысьяслöн котырöн.
1960, вӧльгым тӧлысь 23 лун — кувсис, дзебöма Сыктывкарын.

Гижан удж

Гижысьлӧн литератураын сайним — Луздор Вась. Ассьыс медводдза гижӧдсӧ йӧзӧдіс 1927 воын.

1930–öд вояс заводитчигöн сылöн перö улысь петiсны «Аскост тыш» висьт да «Дiнъёльса вöрпункт» повесьт, коді сиӧма Коми Войвылын видз-му да вӧр овмӧсъяс сӧвмӧдӧмлы.

1939–öд воö «Ударник» журналын йöзöдiс коми литератураын «Алöй лента» медводдза роман, кöнi висьтавсьö ХХ–öд нэм пансигöн коми крестьяналöн олöм йылысь. 1941–öд воын тайö романыс петiс торъя небöгöн. Роман йӧзӧдӧмысь сьӧмсӧ Луздорса Вась сетіс чужан сиктыслы пилорама ньӧбӧм вылӧ.^[2] 1954 воын романсӧ вӧлі неуна вежлалӧма, лоины выль геройяс — большевикъяс. Роман лои идеологизированнӧйӧн.

Ыджыд ин Василий Юхнин творчествоын босьтӧ Айму вӧсна Ыджыд тыш тема. Сылы сиӧма «Менам Москва» кывбур (1941),«Герой йылысь сказ» поэма (1942), кӧні висьтавсьӧ Сӧветскӧй Союзса В.П. Кисляков подвиг йылысь, «Сöветскöй Союзса герой Николай Оплеснин» очерк (1942), «Ухта карса пионер» очерк (1943) бурӧвӧй мастер Косолапкин йылысь, вермӧмӧ тыллӧн пай пуктӧм йылысь. Гижысь уджалiс публицистика жанрын.

1950–öд воö сiйö йöзöдiс ылi Войвылын Сöвет власьт воясö выль олöм пуксьöм йылысь «Тундраса бияс» роман да заводитiс гижны мöдöс – «Шувгöны пожöмъяс», кодöс эз удит помавны висьöм вöснаыс. «Войвыв кодзув» журналын вӧлі йӧзӧдӧма помавтӧм романысь 4 юкӧн (2007 во, 8-10 №№ 8).

Ёна тöдсаöсь В. Юхнинлöн челядьлы гижöм небöгъясыс: «Зарни кыв» пьеса–мойд да «Биа нюр» повесьт. «Биа нюр» медводдзаысь петавліс 1952 воын. Тайӧ кык велӧдчысь Сеня Майбыров да Митя Кушманов йылысь гижӧд, кыдзи найӧ тӧдмалісны Биа нюлысь гусяторсӧ. Гижöдъяссö сылысь вуджöдöма роч кыв вылö да йӧзӧдӧма торъя небӧгӧн 1959 воын. Тайӧ вӧлі коми челядьлы лӧсьӧдӧм медводдза гижӧд, коді петіс Ставсоюзса тшупӧдӧ.

СССР–са гижысьяс котырын 1938–öд восянь.

Небӧгъяс

Йӧзӧдӧм небӧгъяс татысь:^[3]

Комиӧн

Дінъёльса вӧрпункт: повесьт / Ред. И. Осипов. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1938. — 216 л.б.
Алӧй лента: роман / Серпасалiс М.П. Безносов. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1941. — Кн. 1. — 208 л.б.
Сӧветскöй Союзса герой Николай Оплеснин. — Сыктывкар: Коми гиз, 1942. — 51 л.б.
Зарни кыв: пьеса-мойд / Ред. Г. Терентьев. — Сыктывкар: Коми гос. изд-во, 1943. — 76 л.б.
Герой йылысь сказ / Ред. Д.В. Конюхов. — Сыктывкар: Коми гиз, 1945. — 33 л.б.
Тундраса бияс: роман / Ред. Г.А. Фёдоров; серпасалiс В.В. Поляков. — Сыктывкар: Коми гос. изд-во.
- Ч. 1. 1949. — 224 л.б.
- Ч. 2. 1951. — 288 л.б.
- Ч. 3. 1957. — 574 л.б.
Биа нюр: повесть / Серпасаліс М.П. Безносова. — Сыктывкар: Коми госиздат, 1952. — 60 л.б.
Алӧй лента: роман / Ред. С. Морозов; серпасалiс М.П. Безносиков. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1955. — 368 л.б.
Том сьӧлӧмъяс: [висьтъяс] / Ред. В. Попов; серпасалiс М. Безносов. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1959. — 40 л.б.
Висьтъяс да очеркъяс / Ред. С. Морозов; серпасалiс С.А. Добряков. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1961. — 128 л.б.
Пӧртмасьӧ войвыв / Ред. С. Морозов; серпасалic П. Семячков. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1961. — 64 л.б.
Алӧй лента: роман / Ред. Т.Н. Чукичев; серпасалiс А.В. Мошев. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1981. — 456 л.б.
Биа нюр: повесть / Ред. Т.Н. Чукичева; серпасалiс М.П. Безносов. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1982. — 56 л.б.
Дiнъельса вöрпункт: повесьт: для детей сред. и ст. шк. возраста / Серпасалiс М.П. Безносов. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1983. — 174 л.б.
Тундраса бияс. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1984. — 472 л.б.
Алӧй лента: роман / Серпасалiс И.П. Муравьев; Ред. А.В. Тентюков.— Сыктывкар: Коми небӧг лэдзанін, 2002. — 464 л.б.
Биа нюр: повесьт / Серпасаліс А.В. Мошев; Редактор В.И. Трошева. — Сыктывкар: Анбур, 2007. — 80 л.б.

Роч кыв вылӧ вуджӧдӧмӧн

Николай Оплеснин. — Сыктывкар: Коми гиз, 1942. — 52 л.б.
Огни тундры: роман / Авториз. пер. с коми А. Гурвича. — Москва: Сов. писатель, 1950. — Кн. 1. — 198 с.
Огненное болото: повесть: [для детей сред. шк. возраста] / Пер. с коми Р. Озерной, Б. Озерного]. — Москва: Детгиз, 1959. — 64 с.
Алая лента: роман / Пер. с коми А. Дмитриевой и авт., ил. М.П. Безносова. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1960. – 439 с.
Огни тундры: роман / Авториз. пер. с коми Г. Максимова. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1963. – 459 с.
Сияние Севера: повесть: для сред. шк. возраста / Пер с коми Ф. Юхнина, ил. А. Каменского. — Москва: Детгиз, 1963. — 77 с.
Алая лента: роман / Пер. с коми А. Дмитриевой и авт.; худож. М.П. Безносов. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1968. — 439 с.
Огненное болото: повесть: для сред. и ст. шк. возраста / Пер. с коми Б. Озерный, Р. Берлин. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1968. — 96 с.
Огни тундры: роман / Авториз. пер. с коми Г. Максимова. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1972. — 455 с.
Алая лента: роман / Пер. с коми авт. и А. Дмитриевой. — Москва: Современник, 1974. — 463 с. (Библиотека российского романа).
Алая лента: роман / Пер. с коми авт. и А. Дмитриевой. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1980. – 463 с.
Герой Советского Союза Николай Оплеснин / Пер. с коми А.В. Ульянова. — Сыктывкар, 2015.

Мукӧд кыв вылӧ вуджӧдӧмӧн

Огни тундры: роман. — Прага: [б. и.], 1951. — 163 с. (чех кыв)

Наградаяс

«Уджвывса Гӧрд дӧрапас» орден.
«Почёт пас» орден.
«1941–1945 воясӧ Айму вӧсна Ыджыд тыш дырйи бур уджысь» медаль.

Паметь

1984 воын Абъячойын районса Шӧр библиотекалы сетӧма В.В. Юхнинлысь нимсӧ.
Луздор районын быд во нуӧдӧны гижысьлы сиӧм «Юхнин лыддьысьӧмъяс».
Сылӧн чужанінын — Занулльӧ сиктын 2007 вося лӧддза-номъя тӧлысь 12 лунӧ восьтӧма паметник.

Ӧшмӧсъяс

Ыстӧдъяс

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Юхнин Василий Васильевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>
↑ Панорама столицы, 2007 во. Лӧддза-номъя тӧлысь 14 лун
↑ Коми Республикаса национальнӧй библиотека

[_ad67212f1378580b-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Юхнин Василий Васильевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>

[2] Панорама столицы, 2007 во. Лӧддза-номъя тӧлысь 14 лун

[3] Коми Республикаса национальнӧй библиотека

[1]

[2]

[3]

@@ Визь 1: / Визь 1: @@
 {{Персоналия}}
 [[Файл:В.В. Юхнин керка (Занулльӧ).jpg|thumb|300px|right|Коми гижысь Луздор Васьлӧн чужан керка ([[Занулльӧ (Луздор район)|Занулльӧ]] сикт, [[2007]] во)]]
-'''Юхнин Василий Васильевич''' ([[коми кыв|коми]]ӧн ''Луздор Вась'', ''Öнчу Вась''; [[1907]]–[[1960]]) – [[коми кыв|коми]][[коми гижысьяс анбур серти| гижысь]].
+'''Юхнин Василий Васильевич''' ([[коми кыв|коми]]ӧн ''Луздор Вась'', ''Öнчу Вась''; [[1907]]–[[1960]]) – [[коми кыв|коми]][[коми гижысьяс анбур серти|гижысь]].
 == Олан туй ==
-* [[1907]], [[12 тӧв шӧр|тӧвшӧр тӧлысь 12 лун]] — чужис [[Вӧлӧгда губерня]]лӧн [[Усть-Сысольск уезд]]са [[Занулльӧ (Луздор район)|Занулльӧ]] [[сикт]]ын (öнi [[Коми Республика]]са [[Луздор район]]).
+* [[1907]], [[12 тӧвшӧр|тӧвшӧр тӧлысь 12 лун]] — чужис [[Вӧлӧгда губерня]]лӧн [[Усть-Сысольск уезд]]са [[Занулльӧ (Луздор район)|Занулльӧ]] [[сикт]]ын (öнi [[Коми Республика]]са [[Луздор район]]).
 * Том детинкаöн ямщикалiс, вöр кылöдiс.
-* [[1933]]–[[1937]] — Велӧдчис [[Коми канмуса педагогика институт]]ын кыв да литература факультетын. Велӧдчигас чукӧртіс чужан сиктсьыс коми фольклорысь уна материал: мойдъяс, [[ворсӧм|ворсӧмъяс]], [[челядь фольклор]] жанръяс.
+* [[1933]]–[[1937]] — Велӧдчис [[Коми канмуса педагогика институт]]ын кыв да литература факультетын. Велӧдчигас чукӧртіс чужан сиктсьыс коми фольклорысь уна материал: мойдъяс, [[ворсӧм]]ъяс, [[челядь фольклор]] жанръяс.
 * [[1937]] — уджалiс [[Коми му (газет)|«Вöрлэдзысь»]] газет редакцияын.
 * [[1938]]–[[1948]]–öд воясö веськöдлiс [[Коми гижысь котыр|Коми гижысьяслöн котырöн]].
@@ Визь 14: / Визь 14: @@
 Гижысьлӧн литератураын сайним — Луздор Вась. Ассьыс медводдза гижӧдсӧ йӧзӧдіс [[1927]] воын.
 –öд вояс заводитчигöн сылöн перö улысь петiсны «Аскост тыш» висьт да «Дiнъёльса вöрпункт» повесьт, коді сиӧма Коми Войвылын видз-му да вӧр овмӧсъяс сӧвмӧдӧмлы.
-[[1939]]–öд воö [[Войвыв кодзув (журнал)|«Ударник»]] журналын йöзöдiс коми литератураын «Алöй лента» медводдза роман, кöнi висьтавсьö ХХ–öд нэм пансигöн коми крестьяналöн олöм йылысь. [[1941]]–öд воын тайö романыс петiс торъя небöгöн. Роман йӧзӧдӧмысь сьӧмсӧ Луздорса Вась сетіс чужан сиктыслы пилорама ньӧбӧм вылӧ. <ref>[http://foto11.com/komi/writer/juhnin.php Панорама столицы, 2007 во. Лӧддза-номъя тӧлысь 14 лун]</ref> 1954 воын романсӧ вӧлі неуна вежлалӧма, лоины выль геройяс — большевикъяс. Роман лои идеологизированнӧйӧн.
+[[1939]]–öд воö [[Войвыв кодзув (журнал)|«Ударник»]] журналын йöзöдiс коми литератураын «Алöй лента» медводдза роман, кöнi висьтавсьö ХХ–öд нэм пансигöн коми крестьяналöн олöм йылысь. [[1941]]–öд воын тайö романыс петiс торъя небöгöн. Роман йӧзӧдӧмысь сьӧмсӧ Луздорса Вась сетіс чужан сиктыслы пилорама ньӧбӧм вылӧ.<ref>[http://foto11.com/komi/writer/juhnin.php Панорама столицы, 2007 во. Лӧддза-номъя тӧлысь 14 лун]</ref> 1954 воын романсӧ вӧлі неуна вежлалӧма, лоины выль геройяс — большевикъяс. Роман лои идеологизированнӧйӧн.
 Ыджыд ин Василий Юхнин творчествоын босьтӧ [[Айму вӧсна Ыджыд тыш]] тема. Сылы сиӧма «Менам Москва» кывбур ([[1941]]),«Герой йылысь сказ» поэма ([[1942]]), кӧні висьтавсьӧ Сӧветскӧй Союзса [[Кисляков Василий Павлович|В.П. Кисляков]] подвиг йылысь, «Сöветскöй Союзса герой Николай Оплеснин» очерк ([[1942]]), «Ухта карса пионер» очерк ([[1943]]) бурӧвӧй мастер Косолапкин йылысь, вермӧмӧ тыллӧн пай пуктӧм йылысь. Гижысь уджалiс публицистика жанрын.
 –öд воö сiйö йöзöдiс ылi Войвылын Сöвет власьт воясö выль олöм пуксьöм йылысь «Тундраса бияс» роман да заводитiс гижны мöдöс – «Шувгöны пожöмъяс», кодöс эз удит помавны висьöм вöснаыс. «Войвыв кодзув» журналын вӧлі йӧзӧдӧма помавтӧм романысь 4 юкӧн ([[2007]] во, 8-10 №№ 8).
@@ Визь 27: / Визь 27: @@
 == Небӧгъяс ==
-Йӧзӧдӧм небӧгъяс татысь: <ref>[http://www.nbrkomi.ru/kk/base/raiony/priluz/literatura/ Коми Республикаса национальнӧй библиотека]</ref>
+Йӧзӧдӧм небӧгъяс татысь:<ref>[http://www.nbrkomi.ru/kk/base/raiony/priluz/literatura/ Коми Республикаса национальнӧй библиотека]</ref>
 === Комиӧн ===
@@ Визь 49: / Визь 49: @@
 * Тундраса бияс. — [[Сыктывкар]]: [[Коми небӧг лэдзанін|Коми кн. изд-во]], [[1984]]. — 472 л.б.
 * Алӧй лента: роман / Серпасалiс И.П. Муравьев; Ред. А.В. Тентюков.— [[Сыктывкар]]: [[Коми небӧг лэдзанін]], [[2002]]. —  464 л.б.
 * Биа нюр: повесьт / Серпасаліс [[Мошев Аркадий Васильевич|А.В. Мошев]]; Редактор В.И. Трошева. — [[Сыктывкар]]: [[Анбур (небӧг лэдзанін)|Анбур]], [[2007]]. — 80 л.б.
 === Роч кыв вылӧ вуджӧдӧмӧн ===