Керчомъя (Кулӧмдін район): версиякостса торъялӧм
Пытшкӧссӧ чышкӧма Пытшкӧссӧ содтӧма
Вежӧмсӧ гӧгӧрвоӧдӧмыс абу |
Вежӧмсӧ гӧгӧрвоӧдӧмыс абу |
||
Визь 68: | Визь 68: | ||
* [[1720 во|1720]] — Керчомъяын 18 овмӧс, индӧма олысьяслысь овъяссӧ. На серти позьӧ шуны, мый йӧзыс воисны [[Сыктыв]] да [[Емва]] вожысь. Шуам, [[Золотарёв]]ъяс, [[Ладанов]]ъяс, [[Лютоев]]ъяс да [[Лодыгин]]ъяс эмӧсь [[Сыктыв]] вожын, а [[Гичев]]ъяс — [[Емва]] вожын. |
* [[1720 во|1720]] — Керчомъяын 18 овмӧс, индӧма олысьяслысь овъяссӧ. На серти позьӧ шуны, мый йӧзыс воисны [[Сыктыв]] да [[Емва]] вожысь. Шуам, [[Золотарёв]]ъяс, [[Ладанов]]ъяс, [[Лютоев]]ъяс да [[Лодыгин]]ъяс эмӧсь [[Сыктыв]] вожын, а [[Гичев]]ъяс — [[Емва]] вожын. |
||
== |
== Олысь лыд == |
||
Грездын олӧны [[Коми-Зыряна|комияс]]. |
|||
Керчомъяын олысьӧс шуӧны "'''керчомса'''". |
|||
{| class='standard' style='text-align: center;' |
|||
⚫ | |||
! colspan=10 | Вояс да олысь лыд |
|||
|- class='bright' |
|||
! [[1859 во|1859]] |
|||
! [[1926]] |
|||
! [[1939]] |
|||
! [[1959]] |
|||
! [[1970]] |
|||
! [[1979]] |
|||
! [[1989]] |
|||
! [[1992]] |
|||
! [[2000]] |
|||
! [[2007]] |
|||
|- |
|||
| 1534 |
|||
| 2996 |
|||
| 3384 |
|||
| 2119 |
|||
| 2462 |
|||
| 2104 |
|||
| 1838 |
|||
| 1821 |
|||
| 1741 |
|||
| 1437 |
|||
|} |
|||
⚫ | |||
* [[1678 во|1678]] – [[Лодыгин]] |
* [[1678 во|1678]] – [[Лодыгин]] |
||
* [[1707 во|1707]] – [[Жикин]], [[Кузнецов]] |
* [[1707 во|1707]] – [[Жикин]], [[Кузнецов]] |
13:32, 15 лӧддза-номъя тӧлысь 2013-ся версия
Керчомъя Керчомъя | |
Му: | Рочму |
Статус: | сикт |
республика: | Коми республика |
район: | Кулӧмдiн район |
Медводдза казьтыштӧм: | 1646 во |
Инлыдпасъяс: | |
Официал кыв | коми, роч |
Олысьяс | 1437 морт (2007) |
Час кытш: | UTC+3 |
Телефон код: | +7 8 2137 |
Пошта индӧс: | 168079 |
Автомобиль код: | 11, 111 |
Официал сайт |
Керчомъя (рочӧн Керчомъя) – Коми Республикаса сикт, Кулöмдiн районысь Керчомъя сикт овмӧдчӧминса шӧрсикт.
Ним артмӧм
Туялысьяс чайтӧны, мый Керчомъя сикт ним артмӧма: «кер» да «чом» кывъясысь, сідзкӧ «керъя чом» (медводдза оланін)
Фольклор
- Керчомъя шуӧны мӧд Украинаӧн: водзынсӧ няньыс бура вӧлі воӧ да.
- Керчомъя сиктсаясӧс нимтӧны кержакъясӧн. Тадзи вӧлі шуӧны Никон кадӧдз Енлы эскысьясӧс (рочӧн: старовер).
География
Керчомъя пукалö Эжва юлöн шуйга бокын. Сиктсянь Кулӧмдін юрсиктӧдз 38 км.
История
- Медводдза йӧз татчӧ овмӧдчылісны сёр неолит кадӧ на: ӧнія сиктсянь лунвылӧджык, Эжва юлӧн шуйга берегын вӧлӧма налӧн сувтланін. Археологъяс серти, йӧзыс тані олісны и «ыргӧн нэмӧ» да весиг «кӧрт нэмӧ».
- 1646 — Медводдзаысь казьтыштӧма переписнӧй небӧгын: «Дер Керчема на реке Вычегде»: ӧти овмӧсын олісны Денис да Сысой Тимофеевич вокъяс. Овсӧ абу индӧма.
- 1678 — Керчомъяын 5 овмӧс, но сэні олысьяс лыдын абу воддза олысьясыслӧн нимъясыс. Ӧти овмӧсын вӧлі олӧ Парфён Фёдорович Лодыгин челядьыскӧд: «... у него дети Евтихейко, Стенька, Карпушка, Мишка, Ивашко, Онтипко ...»; нывъяслысь нимъяссӧ абу индӧма. Мукӧд олысьяслысь овъяссӧ абу пасйӧма.
- 1686 — Керчомъяын кыпӧдісны пу вичко, и грезд лои погостӧн. Тані лоисны вичкоын уджалысьяслӧн овмӧсъяс: поп, дяк, пӧнӧмар да прӧсвирнялӧн.
- 1720 — Керчомъяын 18 овмӧс, индӧма олысьяслысь овъяссӧ. На серти позьӧ шуны, мый йӧзыс воисны Сыктыв да Емва вожысь. Шуам, Золотарёвъяс, Ладановъяс, Лютоевъяс да Лодыгинъяс эмӧсь Сыктыв вожын, а Гичевъяс — Емва вожын.
Олысь лыд
Грездын олӧны комияс.
Вояс да олысь лыд | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1859 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1992 | 2000 | 2007 |
1534 | 2996 | 3384 | 2119 | 2462 | 2104 | 1838 | 1821 | 1741 | 1437 |
Медводдза овъяс
- 1678 – Лодыгин
- 1707 – Жикин, Кузнецов
- 1720 – Ваддоров, Воробьёв, Гилев, Золотарёв, Кочанов, Лютоев, Попов, Самарин, Тарабукин
Культура
Велöдöм
Тöдчана йöз
- Кочанова Дарья – Гражданскӧй тыш дырся героиня, кодӧс еджыдъяс лыйлісны 1919 воын.
- Уляшев Виталий Васильевич (1946) — коми гижысь, журналист.
- Лютоев Николай Александрович (1948) — коми журналист.
- Тимушев Эдуард Алексеевич (1962–2006) – коми поэт, журналист.
Тöдчана эмторъяс
- Иван вичко (рочӧн: храм во имя Предтечи и Крестителя Господня Иоанна).
- Вад ты вылын гожӧмнас быдвося Пыжа гаж
Öтуввез
Öшмöсъяс
- Атлас Республики Коми. – Москва, 2000.
- Жеребцов И.Л. Где ты живешь: Населенные пункты Республики Коми. Историко-демографический справочник. – Сыктывкар, 2000.
- Игнатов М.К. Взгляд сквозь годы. – Сыктывкар: Коми небöг лэдзанiн, 1998. – 224 с.
- Игнатов М.К. Усть-Куломский район: помни прошлое, зная настоящее, делай будущее (1620–2008). – Сыктывкар, 2009. – 366 с.
- История Коми с древнейших времен до конца XX века: В 2-х т. / По общей редакцией А.Ф. Сметанина. – Сыктывкар, 2004.
- Республика Коми: Энциклопедия. – Сыктывкар, 1997-2000. – Т. 1-3.
- Сивкова А. Наследие Керчомъи (Хранительницей памяти самобытного коми села стала вчерашняя горожанка Нина Самарина) // Республика, 2012 во, косму тӧлысь 28 лун, 83 № (рочӧн).