Москваса шӧр диаметръяс

МШД логотип

Москваса Центральнӧй диаметръяс - карса поезд система Москваын. Йитӧ Москва обласьтса каръяс Москвакӧд.

История

XIX нэм

ХХ нэм заводитчигӧн ветлан инженер Александр Шмидт вӧзйис йитны Москваын уна станция торъя поездъясӧн — збыльысь тайӧ лои сідз шусяна карса электропоездлӧн прототипӧн. Но сэки ыджыдалісны трамвай вез лӧсьӧдӧм йылысь мӧвпъяс, а водзӧ вылӧ кӧсйисны лӧсьӧдны метро. Медводдза мирöвöй война, кодi заводитчис 1914 воын, тшöтш нюжöдiс татшöм проект збыльмöдöмсö.

20-ӧд нэм

1933 воын татшӧм поездъяс Москваӧ пыртӧм йылысь мӧвпсӧ бӧр вайӧдісны. Анализ петкӧдліс, мый унджык пассажирыс ветлӧма Москва шӧрӧдз мукӧд транспортӧн либӧ нӧшта подӧн. Та дырйи муніс удж метро линияяс лӧсьӧдӧм вылын, но тайӧ кык системаыслы колӧ лоны асшӧрӧн. Та дырйи метролы колӧ нуны пассажиръясӧс кар пытшкын, а гырысь поездъяс тшӧтш лӧсьӧдӧмаӧсь кардорса нуӧм вылӧ. Генеральнӧй проектсӧ дасьтіс нималана инженер Николай Чугайкин (документсӧ вынсьӧдісны 1934 вося кӧч тӧлысь 9 лунӧ).

МШК став МШД маршрутъяслӧн карта

21-öд нэм

2017 вося лӧддза-номъя тӧлысь 15 лунӧ Россияса Президент Владимир Путинлӧн Москваса мэр Сергей Собянинкӧд да Россияса кӧрт туйяс кузя президент Олег Белозеровкӧд уджалан аддзысьлӧм вылын медводдзаысь пыдісянь петкӧдлісны проект, коді шусьӧ «Москваса шӧр диаметръяс» (МШД). Проектсӧ дорйис президент да сійӧ лыддис Москваса транспортнӧй узелса медшӧр могъяс лыдын.

2019 вося лӧддза-номъя тӧлысь 21 лунӧ МКД-лӧн медводдза (Одинцово – Лобня) да мӧд (Нахабино – Подольск) диаметръяс вылын заводитісны ветлыны 2019 воын.

2023 вося ӧшым тӧлысь 17 лунӧ пыртӧма уджӧ коймӧд диаметр (Зеленоград – Ипподром).

2023 вося йирым тӧлысь 9 лунӧ лэдзӧма нёльӧд диаметр (Железнодорожная - Апрелевка).