Косьювом (Инта каркытш)

Босьтӧма Wikipediaысь
Косьювом
Косьювом
Му:  Рочму
Статус:  сикт
республика:  Коми Республика
каркытш:  Инта каркытш
Инлыдпасъяс:  0°00′ в. п. 0°00′ а. к. / 0° в. п. 0° а. к. (G)
Официал кыв  коми, роч
Олысьяс  177 морт (2007)
Час кытш:  UTC+3
Телефон код:  +7 82145
Пошта индӧс:  169831
Автомобиль код:  11, 111
Файл:Карта РК.jpeg

Косьювом (рочӧн Косьювом) — Коми Республикаын Инта каркытшӧ пырысь сикт.

Ним артмӧм[вежны | Вежны кодировкаын]

Косьювом сиктлӧн ним артмӧма Косью ю нимсянь.

География[вежны | Вежны кодировкаын]

Файл:Косьювом.jpeg
Косьювом

Косьювом сикт пукалӧ куим километра сайын Кось ю вомсянь, коді усьӧ Уса юӧ. Косьювомсянь Интаӧдз 57 км.

История[вежны | Вежны кодировкаын]

  • Медводдзаӧн татчӧ овмӧдчисны 1859 воӧ Мокчойса олысьяс.
  • 1861-ӧд воын медводдза олысь лэптіс керка.
  • 1871-ӧд воын — Сметанин Яков Васильевич бӧрся воис сылӧн рӧдня Пётр Хозяинов пияныскӧд, но эз лӧсяв Сметанинкӧд, та вӧсна муніс водзӧ Уса ю кузя вылӧ, и овмӧдчис кӧр видзысь яранъяслӧн вись пыдди ваянінӧ, сиктыс кутіс шусьыны Болван, а ӧнія ногӧн — Петрунь.
  • 1872-ӧд воын Яков босьтіс гӧтыр вылӧ Фёкла Леонтьевна Сметанинаӧс. Найӧ быдтісны квайт пи да ӧти нылӧс: Павел (1873-ӧд чужан во), Ефим (1875), Иван 1879), Захар (1880), Георгий да Василий (1885), Феования (1893). Яков Косьювомӧ вайӧдіс ассьыс семьясӧ, сэкъя кадсянь недырся оланін лоис пырсяӧн.
  • 1910-ӧд воын вӧлі сӧмын ӧти керка.
  • 1918 воӧ Изьва районса Діюр сиктысь воис Г.И. Вокуев и сувтӧдіс мӧд керка дзик ю бердӧ.
  • 1920-ӧд воын пӧчинокын вӧлі куим керка: Яков дядьлӧн, Ефим дядьлӧн да Павел Яковлевичлӧн.
  • 1924-ӧд воӧ Косьювомӧ воис геологическӧй экспедиция, кодӧн юраліс С. А. Чернов. Сійӧ кадӧ сиктын вӧлі нёль керка.
  • 1924-ӧд воын кувсис сиктлӧн подувпуктысьыс. Ловъя дырйиыс на сійӧ шуліс, мед гуаласны сійӧс кыдзи енлы эскысьӧс Петрунь сиктӧ, сэні эм вичко.
  • 1929-ӧд воӧ — котыртчис Чапаев нима колхоз, кодӧн юраліс Филиппов Лазарь Яковлевич, тшӧтӧводаліс Филиппов Андрей Трофимович.
  • 1930 воын сиктын вӧлі теплоходъяслы сувтанін.
  • 1933-ӧд воӧ воссис сиктсӧвет. Юралысьӧн вӧлі Истомин Василий Феофанович, секретараліс Рочев Иван, Петрунь сиктысь.
  • 1933-1934-ӧд воясӧ воссис лыддьысян керка, кодӧн веськӧдліс Севастьян Филиппович
  • Айму вӧсна Ыджыд тыш вылӧ сиктысь муніс 73 морт, 43 на пиысь усины. Колхозын колины нывбабаяс, но канму думыштӧмъясыс вӧчсисны бура, ас кадӧ. Сэки колхозӧн веськӧдліс Филиппова Александра Ивановна.
  • 1939-ӧд воӧдз велӧдчанін сиктын эз вӧв. Челядьӧс ыстылісны Петруньӧ, а бӧртинас Сидоровоӧ, кӧні велӧдісны нёльӧд классӧдз. Медводдза школа Косьювомын воссис сійӧ жӧ вонас Л. С. Филиппов керкаын. Медводдза велӧдысьясӧн вӧліны К.Я. Канев и И.А. Канева.
  • Сэки жӧ колхоз сувтӧдіс торъя велӧдчанін. Сиктса челядь медводдзаысь воськовтісны школа тагӧс вомӧн 1941-ӧд вося кӧч тӧлысь 1-ӧд лунӧ. Школаын вӧліны 5-6-7-ӧд классъяс. Велӧдысьясӧн юраліс Косьювомса медводдза коммунистъяс пиысь Николай Арсентьевич Аксёнов.
  • 1944-ӧд воын воис фельдшер - Сметанина Галина Петровна.
  • 1953-ӧд воын «Чапаев» колхозлы сетісны выль ним, лоис Молотов нима совхоз.
  • 1963-ӧд воын кыпӧдісны интернат, коді лои гортӧн Кочмӧсса да Ягъёльса челядьлы. Сэки жӧ сувтӧдісны учительяслы керка.
  • 1987-ӧд воӧ лои шӧр школа, сыӧдз челядь 9 да 10 классъяссӧ велӧдчисны Инта карын.
  • 1971-ӧд воын воссис кык судта сад-ясли.
  • 1978-ӧд воын сувтӧдісны пекарня да котельнӧй.
  • 1970-1980-ӧд воясӧ сикт мичаммис-быдмис. Вӧлі водзын мунысь (передӧвӧй) «Ыджыд Инта» совхоз. Сиктын вӧлі сёян-юан да промтӧварӧн вузасянінъяс. Косьювомса нянь пыдди пуктісны став районын.
  • 1980-1990 воясын лэптісны куим благоустроеннӧй керка, частнӧй керкаяс. Тайӧ воясас жӧ лои нёльӧд вузасянін.
  • 2014 во вылӧ сиктын эм: сиктса администрация, котельнӧй, вузасянін, челядь видзанін, Шӧр школа, Культура керка, библиотека, бурдӧдчанін, пошта юкӧн, радиоузел, вурсян мастерскӧй, нянь пӧжаланін.

Йӧз[вежны | Вежны кодировкаын]

  • Тонъя лун вылӧ сиктын олӧ 230 морт.

Олысь лыд[вежны | Вежны кодировкаын]

1926 — 34, 1979 — 397, 1989 — 294, 1992 — 321, 2000 — 287, 2014 - 197.

Медводдза овъяс[вежны | Вежны кодировкаын]

Культура[вежны | Вежны кодировкаын]

Файл:Клуб111.jpg
Косьювомса клуб

Сиктын эм Культура керка. Праздникъяс дырйи дасьтӧны концертъяс, уджалӧны челядьлы быдсяма сикас кружок: лепка, оригами, серпасалӧм, драмкружок. Быд вежон помын том войтырлы дасьтӧны дискотекаяс.

Сиктса библиотекаын эм абонемент да лыддьысян жыръяс, ичӧтик музей, кодӧс котыртiс библиотекарь Ольга Михайловна Мельник. Экспонатъяссӧ чукӧртiс да корсис сиктысь.

Сиктын вӧлі акань театр, йӧктан да сьылан котыръяс, «Том гитарист» кружок, кысян кружок, челядьлӧн художественнӧй самодеятельносьт. Косьювомысь «Пульс» агитбригада — Инта карын босьтӧма мӧд тшупӧда места.

  • изьваса комияслӧн паськӧм лӧсьӧдӧм

Файл:S6300045.JPG Файл:S6300044.JPG Файл:S6300037.JPG

Фольклор[вежны | Вежны кодировкаын]

Велӧдӧм[вежны | Вежны кодировкаын]

  • Сиктын эм Шӧр школа-велӧдчанін сетӧ челядьлы олан туй вылӧ петӧм.
  • Матігӧгӧр сиктъясысь челядьлы интернат-интернатын олӧны матігӧгӧр сиктъясысь челядь, зон посни олӧны сэні восӧ чӧж.
  • Челядь видзанін - садйын челядьӧс лӧсьӧдӧны школаӧ пырӧм кежлӧ, велӧдӧны лыддьысьны, рисуйтчыны, артасьны.

Тӧдчана йӧз[вежны | Вежны кодировкаын]

Тӧдчана эмторъяс[вежны | Вежны кодировкаын]

Файл:Солдат.jpg
Айму вӧсна Ыджыд тышын усьӧмаяслы паметник
  • Айму вӧсна Ыджыд тышын усьӧмаяслы паметник
  • Пекарня

Транспорт[вежны | Вежны кодировкаын]

Файл:Зимник.jpeg
Тӧвся туй

Гожӧмнас сиктӧдз позьӧ локны ва кузя пыжӧн либӧ катерӧн. Быд вежон воторникӧ лэбалӧ пассажирскӧй вертолёт. Тӧвнас – зимник туй кузя позьӧ локны машинаӧн либӧ буранӧн. Тувсов да арся рӧспута дырйи воан сӧмын вертолётӧн.

Ӧтуввез[вежны | Вежны кодировкаын]

Сотовӧй связь[вежны | Вежны кодировкаын]

Сиктын эм мобильнӧй связь. МТС, Билайн, Теле 2, Мегафон операторъяс. Кык сюрс дас кыкӧд воын МТС компания сувтӧдісны сиктын вышка.

Öшмӧсъяс[вежны | Вежны кодировкаын]

Ыстӧдъяс[вежны | Вежны кодировкаын]